Дзень Парыжскай камуны 9/457 (табл.)
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Парыжскай божай мацеры сабор 3/574
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
пары́жскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
пары́жскі |
пары́жская |
пары́жскае |
пары́жскія |
| Р. |
пары́жскага |
пары́жскай
пары́жскае |
пары́жскага |
пары́жскіх |
| Д. |
пары́жскаму |
пары́жскай |
пары́жскаму |
пары́жскім |
| В. |
пары́жскі (неадуш.)
пары́жскага (адуш.) |
пары́жскую |
пары́жскае |
пары́жскія (неадуш.)
пары́жскіх (адуш.) |
| Т. |
пары́жскім |
пары́жскай
пары́жскаю |
пары́жскім |
пары́жскімі |
| М. |
пары́жскім |
пары́жскай |
пары́жскім |
пары́жскіх |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
камуна́р, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Член камуны (у 1 знач.).
2. Удзельнік Парыжскай камуны.
|| прым. камуна́рскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
камуна́р, ‑а, м.
1. Член камуны (у 1 знач.).
2. Удзельнік Парыжскай камуны.
[Фр. communard.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
квазімо́да
(фр. Quasimodo = персанаж рамана В. Гюго «Сабор Парыжскай Богамацеры»)
перан. пачварны чалавек.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АРАГО́ (Arago) Дамінік Франсуа
(26.2.1786—2.10.1853),
французскі астраном, фізік і паліт. дзеяч. Чл. Парыжскай АН (1809). Скончыў Політэхн. школу ў Парыжы, дзе ў 1809—31 праф., з 1830 неадменны сакратар Парыжскай АН і дырэктар Парыжскай астр. абсерваторыі. Пасля Лют. рэвалюцыі 1848 у складзе Часовага ўрада. Навук. працы па астраноміі, оптыцы, эл.-магнетызму, метэаралогіі, фіз. геаграфіі. Ініцыятар даследаванняў, якія прывялі да адкрыцця Нептуна, атрымання першых фатаграфій Сонца.
т. 1, с. 449
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БЕКЕРЭ́ЛЬ
(Becquerel),
сям’я франц. фізікаў.
Антуан Сезар (7.3.1788, Шаціён-Каліньі, дэп. Луарэ, Францыя — 18.1.1878), член Парыжскай АН (1829). Асн. працы па люмінесцэнцыі, крышталяоптыцы, магнетызму, тэрмаэлектрычнасці. Аляксандр Эдмон (24.3.1820, Парыж — 11.5.1891), сын Антуана Сезара, член Парыжскай АН (1863), з 1880 яе прэзідэнт. Даследаваў прыроду фотагальванічнага эфекту, аўтар прац па пытаннях фосфарасцэнцыі, фотахіміі, фатаграфіі, атм. электрычнасці і інш. Антуан Анры (15.12.1852, Парыж — 25.8.1908), сын Аляксандра Эдмона, член Парыжскай АН (1889). Даследаванні па электрамагнетызме, оптыцы, фота- і электрахіміі, метэаралогіі. Адкрыў (1896) і даследаваў радыеактыўнае выпрамяненне соляў урану. Нобелеўская прэмія 1903. Яго імем названа адзінка радыеактыўнасці бекерэль. Жан (5.2.1878, Парыж — 4.7.1953), сын Антуана Анры, член Парыжскай АН (1946). Навук. працы па фоталюмінесцэнцыі, магнітаоптыцы, крышталяоптыцы.
Літ.:
Капустинская К.А. Анри Беккерель. М., 1965.
т. 2, с. 376
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВАРЛЕ́Н (Varlin) Луі Эжэн
(5.10.1839, г. Кле-Суйі, Францыя — 28.5.1871),
дзеяч французскага рабочага руху. Левы пруданіст, чл. Інтэрнацыянала 1-га (з 1865). Стварыў і ўзначаліў прафсаюз пераплётчыкаў Парыжа, у 1869 аб’яднаў прафс. арг-цыі Парыжа ў Федэральную палату рабочых т-ваў. З 1870 старшыня Парыжскай федэрацыі Інтэрнацыянала. Адзін з кіраўнікоў паўстання 18.3.1871, чл. Парыжскай камуны 1871. Расстраляны версальцамі.
т. 4, с. 10
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)