паразяўля́ць, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -я́е; -я́ем, -я́еце, -я́юць; зак., што.

Разявіць (рот, пашчу) — пра ўсіх, многіх.

П. раты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паразяўля́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. паразяўля́ю паразяўля́ем
2-я ас. паразяўля́еш паразяўля́еце
3-я ас. паразяўля́е паразяўля́юць
Прошлы час
м. паразяўля́ў паразяўля́лі
ж. паразяўля́ла
н. паразяўля́ла
Дзеепрыслоўе
прош. час паразяўля́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

паразяўля́ць сов. (рот, пасть и т.п. — о многих) рази́нуть, раскры́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паразяўля́ць, ‑яе; ‑яем, ‑яеце, ‑яюць; зак., што.

Разявіць (рот, пашчу) — пра ўсіх, многіх. Раты паразяўлялі ўсе, недасмактаныя цыгаркі самасейныя ў вуснах засталіся. Нікановіч. Эма паднялася ды так складка адказала, што мы ўсе раты паразяўлялі. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раскры́ть сов.

1. (коробку, дверь и т. п.) адчыні́ць, мног. паадчыня́ць; (широко) расчыні́ць, мног. парасчыня́ць;

2. (обнажить) раскры́ць, мног. параскрыва́ць;

3. (рот) разя́віць, мног. паразяўля́ць;

4. (глаза) расплю́шчыць, мног. парасплю́шчваць;

5. (книгу) разгарну́ць, мног. паразго́ртваць;

6. перен. (разоблачить) вы́крыць, мног. павыкрыва́ць; (тайну) раскры́ць;

◊

раскры́ть глаза́ (кому) адкры́ць во́чы (каму);

раскры́ть (чью) игру́ вы́крыць (чые) заду́мы (падко́пы);

раскры́ть рот разя́віць рот;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

откры́ть сов.

1. (дверь, окно, шкатулку) адчыні́ць, мног. паадчыня́ць, адкры́ць, мног. паадкрыва́ць;

2. (начать) пача́ць, распача́ць; (собрание, заседание и т. п.) адкры́ць, мног. паадкрыва́ць;

откры́ть вое́нные де́йствия пача́ць (распача́ць) вае́нныя дзе́янні;

откры́ть съезд адкры́ць з’езд;

3. (положить начало существованию) адкры́ць, мног. паадкрыва́ць;

откры́ть теа́тр адкры́ць тэа́тр;

4. (пустить, ввести в действие) пусці́ць, мног. папуска́ць, даць, мног. падава́ць, адкры́ць, мног. паадкрыва́ць;

откры́ть во́ду пусці́ць (даць) ваду́;

5. (предоставить) адкры́ць, мног. паадкрыва́ць, даць, мног. падава́ць;

Вели́кая Октя́брьская социалисти́ческая револю́ция откры́ла но́вую э́ру в исто́рии челове́чества Вялі́кая Кастры́чніцкая сацыялісты́чная рэвалю́цыя адкры́ла но́вую э́ру ў гісто́рыі чалаве́цтва;

откры́ть возмо́жность адкры́ць (даць) магчы́масць;

6. (обнажить) адкры́ць, мног. паадкрыва́ць;

откры́ть грудь адкры́ць гру́дзі;

7. (раскрыть) разгарну́ць, мног. паразго́ртваць; (глаза) расплю́шчыць, мног. парасплю́шчваць, адкры́ць, мног. паадкрыва́ць; (рот) разя́віць, мног. паразяўля́ць, адкры́ць, мног. паадкрыва́ць;

откры́ть зонт разгарну́ць парасо́н;

откры́ть кни́гу разгарну́ць кні́гу;

8. перен. (разоблачить) вы́крыць, мног. павыкрыва́ць, вы́явіць;

откры́ть за́говор вы́крыць загаво́р;

9. перен. (сообщить откровенно) адкры́ць, вы́казаць;

откры́ть ду́шу адкры́ць душу́;

10. (о научных открытиях и т. п.) адкры́ць;

откры́ть за́лежи руды́ адкры́ць пакла́ды руды́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)