папяро́к, прысл. і прыназ. з Р.
У напрамку шырыні чаго-н.
Разрэзаць п.
П. канавы ляжыць кладка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
папяро́к
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| папяро́к |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
папяро́к
прыназоўнік
Крыніцы:
krapivabr2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
папяро́к
1. предлог с род. поперёк;
2. нареч., см. упо́перак 1;
◊ стаць (стая́ць) п. даро́гі — стать (стоя́ть) поперёк доро́ги;
стаць п. го́рла — стать (встать) поперёк го́рла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
папяро́к,
1. прысл. Па шырыні; упоперак; проціл. ўздоўж. [Дзед:] Прайшоў я ўздоўж, папярок Беларусь і Літву. Людзей усякіх бачыць прыйшлося. Танк. Тапчу я на ўсходзе дарогі Уздоўж, нацянькі, папярок. Астрэйка.
2. прыназ. з Р. Спалучэнне з прыназоўнікам «папярок» выражае прасторавыя адносіны: указвае на напрамак, які адпавядае шырыні чаго‑н. [Шаховіч:] — Як гэта магло здарыцца, што машына апынулася папярок дарогі? Мяжэвіч.
•••
Станавіцца папярок горла гл. станавіцца.
Станавіцца папярок дарогі каму гл. станавіцца.
Стаць папярок дарогі каму гл. стаць.
Стаяць папярок горла гл. стаяць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Папяро́к прысл. і прынад, ’па шырыні, упоперак’ (ТСБМ, Шат.), по́перак (Нас.), поперэ́к, поперо́к (ТС), папяро́к, попэрэ́к (Сл. ПЗБ) ’тс’. Рус. поперёк, ст.-рус. поперегъ ’тс’. Да пе́рак (гл.) (Праабражэнскі, 2, 41; Фасмер, 3, 327).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ез, ‑а, м.
Уст. Плеценая перагародка папярок ракі для затрымання і лоўлі рыбы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
станаві́цца, ‑наўлюся, ‑новішся, ‑новіцца.
Незак. да стаць (у 1–5 знач.).
•••
Станавіцца на калені перад кім — пакарацца, падпарадкоўвацца каму‑н.
Станавіцца папярок горла каму — рабіцца для каго‑н. невыносным, нясцерпным і пад.
Станавіцца папярок дарогі каму — перашкаджаць каму‑н. (звычайна ў дасягненні якой‑н. мэты).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
poprzek
уст. папярок;
na (w) poprzek — упоперак
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
по́перак, прысл. і прыназ.
Разм. Тое, што і папярок. Гарачы .. быў [Андрэй] — слова поперак не скажы. Пташнікаў. Я ляжу поперак воза і.. бачу, як далёка над лесам лягла сіняя хмара. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)