памо́р, -а, мн. -ы, -аў, м.
Жыхар памор’я.
Архангельскія паморы.
|| ж. памо́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.
|| прым. памо́рскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
памо́р
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
памо́р |
памо́ры |
| Р. |
памо́ра |
памо́раў |
| Д. |
памо́ру |
памо́рам |
| В. |
памо́ра |
памо́раў |
| Т. |
памо́рам |
памо́рамі |
| М. |
памо́ру |
памо́рах |
Крыніцы:
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
памо́ры, ‑аў; адз. памор, ‑а, м.; паморка, ‑і, ДМ ‑рцы; мн. паморкі, ‑рак; ж.
Карэннае рускае насельніцтва памор’я — узбярэжжа Белага мора і Ледавітага акіяна. [Сушылаў] з архангельскіх памораў, але не рыбак, а паляўнічы. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зараза, пошасць, эпідэмія; мор, паморак, памор (уст.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
◎ Плескані́на ’макрата’ (свісл., Шатал.)· Ад плёскаць ’плюхаць’ па тыпу плюханіна ’плюхота’, параўн. польск. plaskany, plos kuny ’дождж са снегам, плюхота, плюта, слата’, каш. pleskatńica ’тс’, польск. piešk, памор. ріёск, pleść ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Льжэць ’лягчэць (аб хваробе, марозе)’ (Нас., Гарэц., Дразд.), памор. lžec, lžωc, польск. літар. ze‑lżeć. Бел.-польск. ізалекса. Утворана ад прыметніка lьgъ ’нямоцны, лагодны’, ад якога таксама паходзіць лёгкі (гл.) (Слаўскі, 4, 395).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вячэ́рні (БРС, КТС), вячэрній (Бяльк.). Укр. вечірній, рус. вечерний, польск. wieczorny, wieczerny, памор. v́ečórnï, v́ečȯrnï, v́ečernï, в.-луж. wjećorny, н.-луж. wjacorny, чэш. večerní, дыял. večerný, славац. večerný, серб.-харв. вѐче̄рњ(ӣ), славен. večę̑ren, večęranji, макед. вечерен, балг. ве́черен ’тс’. Прыметнік ад večerъ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паморак уст. ’мор’ (ТСБМ, Сцяшк. МГ, Арх. Бяльк.; слонім., Сл. ПЗБ), помо́рок, помэ́рок ’напасць, прывід’ (Сл. Брэс.), паму͡орак (Федар. 2), памо́р (Мат. Гом.) ’мор’. Рус. помо́р і помо́ра ’пошасць’, укр. помі́р ’тс’. Дэрыват з суф. ‑ак або бязафікснае ўтварэнне ад памары́ць < мары́ць. Гл. таксама мор.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)