палярнае ззянне

т. 12, с. 26

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

палярнае паветра

т. 12, с. 26

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Палярнае ззянне 1/561, 562; 6/465, 521, 522; 7/162; 8/69; 9/631

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Паўночнае Палярнае мора, гл. Паўночны Ледавіты акіян

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

паля́рны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. паля́рны паля́рная паля́рнае паля́рныя
Р. паля́рнага паля́рнай
паля́рнае		 паля́рнага паля́рных
Д. паля́рнаму паля́рнай паля́рнаму паля́рным
В. паля́рны (неадуш.)
паля́рнага (адуш.)		 паля́рную паля́рнае паля́рныя (неадуш.)
паля́рных (адуш.)
Т. паля́рным паля́рнай
паля́рнаю		 паля́рным паля́рнымі
М. паля́рным паля́рнай паля́рным паля́рных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пераме́нна-паля́рны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. пераме́нна-паля́рны пераме́нна-паля́рная пераме́нна-паля́рнае пераме́нна-паля́рныя
Р. пераме́нна-паля́рнага пераме́нна-паля́рнай
пераме́нна-паля́рнае		 пераме́нна-паля́рнага пераме́нна-паля́рных
Д. пераме́нна-паля́рнаму пераме́нна-паля́рнай пераме́нна-паля́рнаму пераме́нна-паля́рным
В. пераме́нна-паля́рны (неадуш.)
пераме́нна-паля́рнага (адуш.)		 пераме́нна-паля́рную пераме́нна-паля́рнае пераме́нна-паля́рныя (неадуш.)
пераме́нна-паля́рных (адуш.)
Т. пераме́нна-паля́рным пераме́нна-паля́рнай
пераме́нна-паля́рнаю		 пераме́нна-паля́рным пераме́нна-паля́рнымі
М. пераме́нна-паля́рным пераме́нна-паля́рнай пераме́нна-паля́рным пераме́нна-паля́рных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Éismeer

n -s паля́рнае мо́ра

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

по́ўнач¹, -ы, ж.

1. Адзін з чатырох напрамкаў свету, супрацьлеглы поўдню, у бок якога накіравана намагнічаная стрэлка компаса.

З поўначы дзьмуў халодны вецер.

2. Мясцовасць, што ляжыць у гэтым напрамку.

На поўначы Беларусі.

3. Мясцовасць з халодным, суровым кліматам.

Расліннасць поўначы.

|| прым. паўно́чны, -ая, -ае.

Паўночнае ззянне (палярнае).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паля́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да полюса (у 1 знач.). Палярныя краіны. Палярныя льды. // Уласцівы для полюса. Палярны клімат. Палярная пурга. // Звязаны з даследаваннем полюса або раёнаў, якія прылятаюць да полюса. Палярная станцыя. Палярны лётчык. // Састаўная частка некаторых батанічных або заалагічных назваў. Палярны мядзведзь. Палярная сава. Палярная вярба.

2. Спец. Звязаны з наяўнасцю дадатных або адмоўных зарадаў. Палярныя групы атамаў.

3. перан. Цалкам супрацьлеглы. Палярныя погляды.

•••

Палярнае ззянне гл. ззянне.

Палярная ноч гл. ноч.

Палярны дзень гл. дзень.

Палярны круг гл. круг.

[Ад лац. polaris — палярны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ззя́нне, ‑я, н.

1. Роўнае, звычайна яркае святло, якое выпраменьваецца або адлюстроўваецца чым‑н.; бляск, свячэнне. Сонечнае ззянне. Ззянне месяца. □ Абліта ззяннем зорак росная паляна. Бядуля. Здавалася, ад залатога ззяння лістоў кладзецца святло на парканы, зямлю, будынкі. Даніленка. // Арэол, светлы круг вакол чаго‑н. Ад плавільнай печы плыў самавіты, увянчаны ззяннем, разлівачны коўш. Карпаў. // перан.; чаго. Веліч, слава, сіла. У ззянні перамогі нашай Ён [Каліны] уваходзіць з намі ў ранне камунізма. Зарыцкі.

2. перан. Радасна-ўзбуджаны, шчаслівы выраз (вачэй, твару). Веры н[я]цяжка заўважыць на Ігнатавым твары ўрачыстае ззянне. Мікуліч.

•••

Паўночнае (палярнае) ззянне — свячэнне верхніх слаёў атмасферы, якое назіраецца за палярным кругам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)