падзе́ж, -дзяжу́, м.
Масавая гібель жывёлы ў час эпідэміі.
|| прым. падзе́жны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падзе́ж
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
падзе́ж |
падзяжы́ |
| Р. |
падзяжу́ |
падзяжо́ў |
| Д. |
падзяжу́ |
падзяжа́м |
| В. |
падзе́ж |
падзяжы́ |
| Т. |
падзяжо́м |
падзяжа́мі |
| М. |
падзяжы́ |
падзяжа́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
падзе́ж, -дзяжу́ м. падёж
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падзе́ж, ‑дзяжу, м.
Павальная гібель жывёлы ад якой‑н. хваробы; паморак. Трэба было прымаць неадкладныя захады, каб выратаваць жывёлу ад вернага падзяжу. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адмо́р, ‑у, м.
Паступовае пагалоўнае адміранне, масавае выміранне; падзеж жывёлы, птушак, насякомых. Адмор пчол.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падёж м. падзе́ж, -дзяжу́ м.; здыхата́, -ты́ ж.; уст., разг. памо́рак, -рку м., уст. (на каго, што), мор, род. мо́ру м.;
падёж скота́ падзе́ж (здыхата́) жывёлы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
По́шасць, по́шусьць, по́шысьць, по́шэсць, по́шась ’хвароба, эпідэмія, зараза’, ’насланнё’, ’падзеж жывёлы’ (ТСБМ, Нас., Сцяшк. МГ, Гарэц., Чач., Клім., Яруш.; нараўл., лельч., Арх. ГУ; Шат., Касп.; ваўк., Сл. ПЗБ; Мат. Маг., ТС, Бяльк.), ’парша’ (іўеў., Сл. ПЗБ), по́шліна ’пошасць’ (віл., Сл. ПЗБ), по́шарсць ’пошасць’ (Бяльк.). Укр. по́шесть, по́шерсть, рус. пск. по́шесть, польск. posześć, каш. poszedło ’эпідэмія’, чэш. pošlý ’здохлы’, славен. pošȃst ’здань, пачвара, шкодныя насякомыя’, харв. кайк. pȍšāst ’эпідэмія, чума’, ’дух, здань’. Прасл. *pošьstь ад по- (*po‑) і *šьd‑ (> бел. ішо́ў у гл. хадзіць; стараж.-рус. пошестиѥ ’рух’, ’імкненне’) паводле семантычнай мадэлі ’рух’ > ’эпідэмія’, тыповай для назваў эпідэмій у славянскіх мовах, параўн. рус. дыял. пове́трие, поша́ва, поша́тка. У гэтай групе шырока прадстаўлены прыст. по- са значэннем пачатку дзеяння. Сюды ж по́шлінь ’пошасць’ (Юрч. СНЛ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)