пагаса́ць
дзеяслоў, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
пагаса́е |
пагаса́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пагаса́ў |
пагаса́лі |
| ж. |
пагаса́ла |
| н. |
пагаса́ла |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пагаса́ць несов. погаса́ть, га́снуть, угаса́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пагаса́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да пагаснуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пагаса́нне, ‑я, н.
Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. пагасаць — пагаснуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
погаса́ть несов. патуха́ць, пагаса́ць; (угасать) згаса́ць, га́снуць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
gasnąć
незак. патухаць, тухнуць, гаснуць, пагасаць; згасаць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
утуша́ться
1. пагаса́ць, патуха́ць; (угасать) згаса́ць, затуха́ць;
2. страд. гасі́цца, тушы́цца; см. утуша́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тускне́ць ‘блякнуць, пагасаць, марнець’ (Некр. і Байк.), ‘губляць яркія фарбы, бляск, выразнасць (пра вочы)’ (Адм.), тусьне́ць, тусьні́ць ‘цямнець, траціць бляск’, ту́скнуць, ту́снуць ‘тс’ (Ласт.); ‘няярка гарэць’: Jak dròwa ŭ pièczy tùsknuć, to budzie abo adlèha, abo doždž (Пятк. 2). Параўн. укр. тускні́ти ‘рабіцца цьмяным, змрочным’, рус. тускне́ть, ту́скнуть ‘тс’, серб. натуштити ‘пакрыцца воблакамі’. Магчыма, сюды ж в.-луж. tusknyć ‘стукнуць, пляснуць’, якое Шустар-Шэўц (1561) лічыць заснаваным на гукаперайманні і вытворным ад tuskać ‘стукаць, пляскаць’, параўн. таксама ўкр. ту́сати ‘біць, калаціць’. Мяркулава (Этимология–1976, 96), разглядаючы серб. ту̏ска ‘выжаркі, вытапкі’, узводзіць яго да і.-е. *(s)teu̯‑ ‘біць, калаціць’. Лічыцца роднасным ст.-сакс. thinsti ‘змрочны, хмурны’, ст.-фрыз. thiūstere, англ.-сакс. đīestre ‘тс’, арм. t‘ux ‘чорны, карычневы, цёмны’ (< *tusk‑) (Фасмер, 4, 126; Арол, 4, 121). Гл. таксама туск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)