паві́ты

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. паві́ты паві́тая паві́тае паві́тыя
Р. паві́тага паві́тай
паві́тае		 паві́тага паві́тых
Д. паві́таму паві́тай паві́таму паві́тым
В. паві́ты (неадуш.)
паві́тага (адуш.)		 паві́тую паві́тае паві́тыя (неадуш.)
паві́тых (адуш.)
Т. паві́тым паві́тай
паві́таю		 паві́тым паві́тымі
М. паві́тым паві́тай паві́тым паві́тых

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

паві́ты

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. паві́ты паві́тая паві́тае паві́тыя
Р. паві́тага паві́тай
паві́тае		 паві́тага паві́тых
Д. паві́таму паві́тай паві́таму паві́тым
В. паві́ты (неадуш.)
паві́тага (адуш.)		 паві́тую паві́тае паві́тыя (неадуш.)
паві́тых (адуш.)
Т. паві́тым паві́тай
паві́таю		 паві́тым паві́тымі
М. паві́тым паві́тай паві́тым паві́тых

Кароткая форма: паві́та.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

паві́ты

1. пови́тый;

2. сви́тый, переви́тый;

1, 2 см. паві́ць 1, 3

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паві́ты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад павіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перапаві́ць, -паўю́, -паўе́ш, -паўе́; -паўём, -паўяце́, -паўю́ць; -паві́; -паві́ты; зак., каго-што.

Спавіць нанава, інакш.

|| незак. перапавіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

распаві́ць, -паўю́, -паўе́ш, -паўе́; -паўём, -паўяце́, -паўю́ць; -паві́, -паві́ты; зак., каго.

Вызваліць ад пялёнак.

Р. дзіця.

|| незак. распаві́ваць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| звар. распаві́цца, -паўю́ся, -паўе́шся, -паўе́цца; -паўёмся, -паўяце́ся, -паўю́цца; -паві́ся; незак. распавіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Павіту́ха 1 ’жанчына, якая дапамагае пры родах’ (ТСБМ, Шат., Сл. Брэс.). Рус. повиту́ха, укр. повиту́ха, польск. дыял. powitucha ’тс’. Усходнеславянскае (польск., мабыць, з беларускай). Ад павіць з суф. ‑ucha. Старажытнасць словаўтварэння (параўн. SP, 1, 75) сведчыць калі не аб праславянскім, то аб дастаткова старым паходжанні слова. Параўн. таксама Фасмер, 3, 294.

Павіту́ха 2 ’пустазелле сямейства павітухавых’ (ТСБМ), ’фасоля, якая ўецца’ (Жд. 2). Рус. повиту́ха ’павітуха, бярозка’. Да павіць < віць з суф. ‑уха (гл. Мяркулава, Очерки, 107 і наст.).

Павіту́ха 3 ’вясёлка’ (Сл. Брэс.). Адзінкавая рэгіянальная назва вясёлкі. Бясспрэчна, утворана ад павіты < павіць з суф. ‑уха (параўн. іншыя назвы вясёлкі: весялуха, мецʼелуха, парадуха і г. д. — гл. Талстой, ОЛА, 974, 29 і наст.), але матывацыю назвы вызначыць цяжка. Магчыма, гэта метафара да павітуха 2, таму што вясёлка «лезе, караскаецца па небу»; не выключана, што семантыка гэтай лексемы асноўвалася і на ўяўленні аб нечым звітым, мнагаслойным. Аддаленай семантычнай паралеллю тут магла б служыць лексема пояс з рознымі вызначэннямі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)