отраже́ние ср.
1. (удара, нападения) адбіццё, -цця́ ср.; (атаки) адбіва́нне, -ння ср.;
2. (отсвет) адбі́так, -тку м.;
3. (изображение) адлюстрава́нне, -ння ср., адбі́так, -тку м.;
4. филос. адлюстрава́нне, -ння ср.; (отображение) адво́бражанне, -ння ср.;
ле́нинская тео́рия отраже́ния ле́нінская тэо́рыя адлюстрава́ння;
5. (эпохи, общества) адлюстрава́нне, -ння ср.; пака́з, -зу м.;
6. (влияние) адбі́так, -тку м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адлюстрава́нне ср.
1. отраже́ние;
2. отображе́ние, изображе́ние, отраже́ние;
3. выраже́ние; отраже́ние;
1-3 см. адлюстрава́ць 1-3;
4. (на гладкой блестящей поверхности) отраже́ние;
5. (отображённое явление) отображе́ние;
6. филос. отраже́ние, отображе́ние;
тэо́рыя ~ння — тео́рия отраже́ния;
7. (эпохи, общества) отраже́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адво́бражанне ср., филос. (отображение) отраже́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адбіццё ср. отраже́ние; см. адбі́ць 14
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АДЛЮСТРАВА́ННЕ,
уласцівасць матэрыі, якая заключаецца ў перадачы асаблівасцяў аб’екта або працэсу, якія адлюстроўваюцца. Выяўляецца ў здольнасці любой рэчы ў неарган. прыродзе ўзнаўляць такія змены, адбіткі, рэакцыі, якія знаходзяцца ў адпаведнасці (або падабенстве) з рэччу, якая на яе ўздзейнічае. Жывыя арганізмы выкарыстоўваюць уласцівасць адлюстраванне як сродак самазахавання і самапрыстасавання да навакольнага асяроддзя, пачынаючы ад раздражняльнасці раслін і прасцейшых арганізмаў. У ходзе эвалюцыі раздражняльнасць як агульная ўласцівасць арганізма прасцейшых ператвараецца ў элементарную адчувальнасць нервовай тканкі, а потым — у непасрэдную псіхічную дзейнасць жывёл у працэсе развіцця органаў пачуццяў і галаўнога мозга. У выніку працяглага працэсу антрапагенезу ўзнікаюць і развіваюцца свядомае псіхічнае адлюстраванне і дзейнасць людзей. Вышэйшая, спецыфічная чалавечая форма адлюстравання — свядомасць.
Літ.:
Тюхтин В.С. Отражение. Системы. Кибернетика. М., 1972;
Петушкова Е.В. Отражение в живой природе: Динамика теорет. моделей. Мн., 1983;
Губанов Н.И. Чувственное отражение. М., 1986.
Я.В.Петушкова.
т. 1, с. 112
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
адбі́так м.
1. (род. адбі́тка) (след, изображение) отпеча́ток; (в зеркале и т.п.) отраже́ние ср., отображе́ние ср.;
2. (род. адбі́тка) полигр. о́ттиск;
3. (род. адбі́тку) перен. след, отпеча́ток; (следы влияния) отраже́ние ср.;
а. эпо́хі — след (отпеча́ток, отраже́ние) эпо́хи;
◊ а. ча́су — печа́ть вре́мени;
налажы́ць (свой) а. — (на каго, што) наложи́ть (свою́) печа́ть (на кого, что), наложи́ть (свой) отпеча́ток (на кого, что)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адбіва́нне ср.
1. отбива́ние;
2. отбива́ние, отраже́ние;
3. отбива́ние, отраже́ние;
4. отбива́ние;
5. отби́вка ж.;
6. отбива́ние;
7. отбива́ние;
8. разг. отправле́ние; отбива́ние;
9. клейме́ние;
1-9 см. адбіва́ць 1-3, 5, 7, 9, 11, 15, 17
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
о́тзвук м.
1. (отражение звука) во́дгук, -ку м., рэ́ха, -ха ср., во́дгулле, -лля ср., во́дгалас, -су м.;
2. перен. во́дгук, -ку м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пака́званне ср.
1. пока́зывание;
2. пока́зывание, ука́зывание;
3. изображе́ние, пока́зывание, отраже́ние;
4. предъявле́ние, пока́зывание;
1-4 см. пака́зваць 1, 2, 4, 5
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ДЖЫЛАЎДА́РЫ Ігар Захаравіч
(н. 9.8.1945, г. Гомель),
бел. фізік. Д-р тэхн. н. (1991), праф. (1993). Скончыў БДУ (1968). З 1968 у Ін-це фізікі АН Беларусі, з 1978 у БПА. Навук. працы па оптыцы і тэарэт. механіцы. Даследаваў асаблівасці адбіцця святла ад узмацняльных і нелінейных асяроддзяў. Распрацаваў тэорыю і прынцыпы пабудовы адчувальнага элемента індукцыйнага гравітацыйнага градыентаметра для рухомых аб’ектаў.
Тв.:
Отражение плоской световой волны от нелинейной прозрачной иэотропной среды (разам з Б.Б.Бойкам, М.С.Пятровым) // Журн. прикладной спектроскопии. 1975. Т. 23, № 5.
т. 6, с. 95
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)