нямо́жна

прыслоўе

станоўч. выш. найвыш.
нямо́жна - -

Крыніцы: krapivabr2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

нямо́жна, безас., у знач. вык.

1. Не дазваляецца, забаронена.

Па газонах хадзіць н.

2. Немагчыма, няма магчымасці (разм.).

Далей так жыць н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нямо́жна нареч., в знач. сказ. нельзя́;

тут н. куры́ць — здесь нельзя́ кури́ть;

н. лама́ць дрэ́вы — нельзя́ лома́ть дере́вья

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нямо́жна, безас. у знач. вык.

1. Не дазваляецца, забаронена. Цішэй — не патрывожце сну, Ступайце асцярожна, Уголас гаварыць няможна. Колас. [Чырун:] — Вы спацелі, і доўга стаяць на марозе няможна. Корзун.

2. Разм. Немагчыма, няма магчымасці; нельга. Стрымаць няможна грамаду, Калі яна на ворага ўзнялася. Корбан. Начальнік заставы яшчэ ўважлівей зірнуў на дзеда Талаша, — Што прымусіла цябе, айцец, ісці да нас? — Няможна стала мне жыць дома. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нямо́жна прысл. у знач. вык безас. man darf nicht, man soll nicht, es ist verbóten

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

дакара́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго-што.

Папракаць, выказваючы нездавальненне кім-, чым-н.

Так няможна рабіць, — дакарала бабуля ўнука.

|| наз. дакара́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Няво́льна ’нельга, няможна’ (Нас., Сл. ЦРБ, Сл. ПЗБ), нэво́льно ’тс’ (Сл. Брэс.). Відаць, з польск. nie wolno ’тс’; наадварот, магіл. нявольна ’мімавольна’ (Бяльк.), хутчэй за ўсё з рус. невольно ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

крыва́віцца, ‑віцца; незак.

Выдзяляць кроў; кроватачыць. Але ісці яму яшчэ было трудна і няможна: ад хады зноў крывавілася б рана. Колас. Па твары скрозь крывавілася абдзёртыя пляміны. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

клёнік, ‑а, м.

Памянш. да клён; малады клён. Клёнік рос на тым баку шашы, цераз якую Ліпцы няможна было пераходзіць. Брыль. На пагорку расло шмат дубкоў, клёнікаў, бярозак, дзесяткі дрэўцаў. Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пагадзі́ць, ‑гаджу, ‑годзіш, ‑годзіць; зак., каго-што.

1. Прывесці ў адпаведнасць з чым‑н. Пагадзіць супярэчнасці.

2. Памірыць, прымірыць. [Саўка:] Эх, бяда з гэтымі старымі.. Не тое, дык тое... Ніяк іх пагадзіць няможна. Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)