Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
неўпапа́днареч. невпопа́д
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
неўпапа́д, прысл.
Недарэчы, не да месца. Многія словы былі сказаны неўпапад, але рухі яе [дзяўчынкі] рук дапамаглі нам зразумець усё.Няхай.— [Максім] так паглыбіўся ў роздум, што часам неўпапад адказваў на пытанні.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неўпапа́дпрысл.разм.únpassend (недамесца); úngelegen zur Únzeit (неўтойчас)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
недарэ́чны, -ая, -ае.
1. Сказаны, зроблены неўпапад, не да месца.
Н. жарт.
2. Неразумны, бяссэнсавы.
Недарэчныя прапановы.
3. Няўклюдны, няскладны (знешне).
4. Які не адпавядае сітуацыі, абставінам.
Недарэчная весялосць.
|| наз.недарэ́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
невпопа́днареч.неўпапа́д; (некстати) недарэ́чы; (не к месту) не да ме́сца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
2. Гаварыць пра што‑н. блытана, неўпапад, збіваючыся. Пан Крукоўскі ўчарнеў ад перапалоху, многа піў і нават, казалі, пачаў загаворвацца.Бажко.Гавары, ды не загаварвайся.З нар.
3.Зал.да загаворваць 1, загаварваць 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
печ, -ы, Т пе́ччу, мн. -ы, пячэ́й і пе́чаў, ж.
1. Цаглянае, каменнае або металічнае збудаванне, дзе разводзяць агонь, каб нагрэць памяшканне, згатаваць ежу.
Кафляная п.
Паліць у печы.
2. Спецыяльнае збудаванне для апрацоўкі чаго-н. награваннем.
Сушыльная п.
Доменная п.
◊
Ад печы (разм.) — пачынаць рабіць што-н. з самага простага, з самага пачатку.
Ні да печы ні да рэчы (разм.) — неўпапад, не да месца.
|| прым.пячны́, -а́я, -о́е.
Пячная засланка.
Пячное ацяпленне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вярня́каць ’гаварыць абы-што, неўпапад’ (браг., З нар. сл.); ’дакучаць’ (мазыр., Мат. Гом.). Запазычана з рус. мовы; параўн. варнакать: разан., кур. ’хлусіць, балбатаць’; ’вярзці’, цвяр. ’паўдн. ’рабіць што-небудзь, абы-як, неахайна’; ’гаварыць глупства, балбатаць, малоць языком абы-што’, варон. ’гаварыць няясна, незразумела’, дан.варнякаць ’тс’, а гэта да рус.варнак ’катаржнік, злачынец, зладзюга, бадзяга, хуліган, жулік’, ад якога і ўкр.варна́к ’тс’. Гл. яшчэ Рудніцкі, 1, 317.