не́як

прыслоўе

станоўч. выш. найвыш.
не́як - -

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

не́як.

1. прысл. Нейкім чынам, спосабам.

Трэба н. дабрацца дамоў.

2. прысл. Аднойчы.

Н. вясной пайшлі рыбу лавіць.

3. безас., у знач. вык., з інф. Нельга, няма як (разм.).

Дзіця н. кінуць адно.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

не́як нареч.

1. в разн. знач. ка́к-то;

ён н. злаўчы́ўся — он ка́к-то изловчи́лся;

н. трэ́ба разлічы́цца з ім — ка́к-то ну́жно рассчита́ться с ним;

2. (когда-то) одна́жды, ка́к-то;

н. ра́нняй вясно́й — одна́жды (ка́к-то) ра́нней весно́й;

◊ н. бу́дзе — ка́к-то обойдётся

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

не́як,

1. прысл. Нейкім чынам, спосабам. Апошні зубр, які адбіўся ад статка.. і якому пашанцавала неяк застацца на волі, быў у 1919 годзе забіты ў пушчы браканьерамі. В. Вольскі. [Віктар:] — Ці не пусцілі б вы ў.. [хату] хлопца аднаго на які месяц ці два. Дроў мы неяк прыдбаем. Зарэцкі. // Чамусьці. Неяк нязвыкла глядзець на апушаныя снегам кусты чаромхі, якія паспелі апрануцца ў зеляніну. Ігнаценка.

2. прысл. Аднойчы. Неяк у вольны дзень пайшлі [Міколка з дзедам] рыбу лавіць на раку. Лынькоў. Выйшаў неяк Апанас з кузні, прысеў на бервяно, што ляжала ля жалезнага ламачча. Даніленка.

3. безас. у знач. вык., з інф. Разм. Нельга, няма як. [Віця:] — Ну, гайда са мной?.. [Аўгінька:] — Хату неяк кінуць адну, а то б.. пайшла... Ды і малых нешта няма. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

не́як прысл

1. (нейкім чынам) írgendwíe;

2. (калісьці) éinmal, einst(ens)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

нейк, прысл.

Тое, што і неяк.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нейк нареч., см. не́як

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нейк разм гл неяк

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

адхрысці́цца, -рышчу́ся, -ры́сцішся, -ры́сціцца; зак., ад каго-чаго (разм.).

Адмовіцца, ухіліцца ад каго-, чаго-н.; адчапіцца, адгаварыцца, адвязацца.

Неяк удалося а. ад паездкі.

|| незак. адхры́шчвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ка́к-либо нареч. як-не́будзь, не́як, нейк.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)