Verbum

анлайнавы слоўнік

Дзяржаўны дагавор пра аднаўленне незалежнай і дэмакратычнай Аўстрыі 1/376, 584

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

незале́жны

прыметнік, якасны

	адз.			мн.
	м.	ж.	н.	-
Н.	незале́жны	незале́жная	незале́жнае	незале́жныя
Р.	незале́жнага	незале́жнай незале́жнае	незале́жнага	незале́жных
Д.	незале́жнаму	незале́жнай	незале́жнаму	незале́жным
В.	незале́жны (неадуш.) незале́жнага (адуш.)	незале́жную	незале́жнае	незале́жныя (неадуш.) незале́жных (адуш.)
Т.	незале́жным	незале́жнай незале́жнаю	незале́жным	незале́жнымі
М.	незале́жным	незале́жнай	незале́жным	незале́жных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

незале́жны

прыметнік, адносны

	адз.			мн.
	м.	ж.	н.	-
Н.	незале́жны	незале́жная	незале́жнае	незале́жныя
Р.	незале́жнага	незале́жнай незале́жнае	незале́жнага	незале́жных
Д.	незале́жнаму	незале́жнай	незале́жнаму	незале́жным
В.	незале́жны (неадуш.) незале́жнага (адуш.)	незале́жную	незале́жнае	незале́жныя (неадуш.) незале́жных (адуш.)
Т.	незале́жным	незале́жнай незале́жнаю	незале́жным	незале́жнымі
М.	незале́жным	незале́жнай	незале́жным	незале́жных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дыферэнцыя́л, ‑а, м.

1. У матэматыцы — адвольнае прырашчэнне незалежнай пераменнай велічыні.

2. У тэхніцы — механізм у аўтамабілях, трактарах і пад., пры дапамозе якога два вядучыя колы на адной восі могуць круціцца з рознай хуткасцю на паваротах.

[Ад лац. differentia — рознасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ста́тус

(лац. status)

прававое становішча, стан (напр. дыпламатычны с., с. незалежнай дзяржавы).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Зы́мсік ’карніз у мураваных збудаваннях, у печы’ (маладз., гродз., Янк. Мат.; Мат. Гом.). Рус. арханг. зы́мза ’карніз уздоўж унутраных сцен, пад акном, паліца’, зы́нза ’тс’, польск. gzyms ’карніз’, gzymsik (< ням. Gesims, Дарашэўскі, 2, 1394). Бел. форма з польск. са стратай пачатковага g‑. Рус. можа быць незалежнай з ням. ці перанесенай з польск. праз бел. Параўн. гзымс (у Ц. Гартнага).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

БІНАМІЯ́ЛЬНЫЯ КАЭФІЦЫЕ́НТЫ , каэфіцыенты ў формуле раскладання Ньютана бінома па ступенях незалежнай пераменнай. Абазначаюцца $C \binom{m}{n}$ і вызначаюцца па формуле $C \binom{m}{n} = \frac{n (n - 1) ... (n - m + 1)}{m!}$ , дзе n — ступень бінома (любы сапраўдны або камплексны лік; гл. Бінаміяльны шэраг), m — ступень незалежнай пераменнай $(0 \leq m \leq n)$ . Калі n — цэлы лік, то $C \binom{m}{n} = \frac{n!}{m (n - m)!}$ .

т. 3, с. 154

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

алгебраі́чны

(ад алгебра)

які мае дачыненне да алгебры;

а-ая функцыя — функцыя, звязаная з незалежнай пераменнай велічынёй алгебраічным ураўненнем;

а-ае ўраўненне — ураўненне, кожная частка якога з’яўляецца мнагачленам адносна невядомых лічбаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дыферэнцыя́л

(ад лац. differentia = розніца, адрозненне)

1) мат. адвольнае прырашчэнне незалежнай пераменнай велічыні;

2) тэх. зубчасты механізм, пры дапамозе якога перадаецца рух ад аднаго вала двум валам, што верцяцца з рознай хуткасцю.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

незале́жны, ‑ая, ‑ае.

1. Які не залежыць ад каго‑, чаго‑н.; самастойны, свабодны. Пры ажыццяўленні правасуддзя па грамадзянскіх справах суддзі і народныя засядацелі незалежныя і падпарадкоўваюцца толькі закону. Грамадзянскі працэсуальны кодэкс БССР. // Які выражае самастойнасць. [Віктар] з незалежным выглядам узяў з Леніных рук кнігу і пайшоў за столік. Ваданосаў. Малады чалавек ішоў павольна, незалежнай хадой гаспадара, высока несучы.. галаву. «Звязда».

2. Самастойны ў міжнародных адносінах; суверэнны. Адсталыя ў мінулым народы вызваляюцца з-пад каланіяльнай залежнасці, на месцы былых калоній і паўкалоній утвараюцца новыя незалежныя дзяржавы. Філімонаў.

•••

Незалежны стан гл. стан ⁵.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)