невае́нны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. невае́нны невае́нная невае́ннае невае́нныя
Р. невае́ннага невае́ннай
невае́ннае		 невае́ннага невае́нных
Д. невае́ннаму невае́ннай невае́ннаму невае́нным
В. невае́нны (неадуш.)
невае́ннага (адуш.)		 невае́нную невае́ннае невае́нныя (неадуш.)
невае́нных (адуш.)
Т. невае́нным невае́ннай
невае́ннаю		 невае́нным невае́ннымі
М. невае́нным невае́ннай невае́нным невае́нных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

невае́нны невое́нный;

н. час — невое́нное вре́мя

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цыві́льны

1. (грамадзянскі) Bürger-, bürgerlich;

2. (неваенны) zivil [-´vi:l], Zivil- [-´vi:l]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

грамадзя́нскі, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да прававога становішча грамадзян у дзяржаве.

Г. кодэкс.

Грамадзянскія законы.

2. Уласцівы грамадзяніну як свядомаму члену грамадства (высок.).

Г. абавязак.

3. Неваенны, цывільны.

Грамадзянскае адзенне.

4. Нецаркоўны.

Г. шрыфт.

○

Грамадзянская вайна — узброеная барацьба ўнутры дзяржавы паміж палітычнымі, рэлігійнымі, этнічнымі або ідэалагічнымі групамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

невое́нный

1. (не относящийся к войне) невае́нны;

невое́нный груз невае́нны груз;

2. (не относящийся к армии, штатский) невайско́вы, цыві́льны;

невое́нный челове́к невайско́вы (цыві́льны) чалаве́к;

3. сущ. невайско́вы, -вага м., цыві́льны, -нага м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цыві́льны

(польск. cywilny, ад лац. civilis)

1) грамадзянскі, неваенны;

2) які мае адносіны да невайсковых людзей, уласцівы ім.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

грамадзя́нскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да прававога становішча грамадзян (у 1 знач.) у дзяржаве. Грамадзянскі кодэкс. Грамадзянскія правы. Грамадзянскія законы. / Накіраваны на карысць грамадства; уласцівы грамадзяніну. Грамадзянскі абавязак.

2. Неваенны, цывільны. Ніхто пабочны сюды не заглядваў — грамадзянскаму насельніцтву ўвогуле было забаронена хадзіць у лес, а гітлераўцы баяліся. Няхай.

•••

Грамадзянская вайна гл. вайна.

Грамадзянская паніхіда гл. паніхіда.

Грамадзянскі шлюб гл. шлюб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цыві́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Не ваенны, не вайсковы; грамадзянскі. Вайсковы люд і люд цывільны Вакзалы поўнілі сабой. Колас. У канцы чэрвеня і пачатку ліпеня тысяча дзевяцьсот сорак першага па ёй [дарозе] ішлі людзі — вайскоўцы і цывільныя, ехалі падводы і машыны. Янкоўскі. // у знач. наз. цыві́льны, ‑ага, м. Неваенны чалавек. З дома камендатуры выйшла некалькі афіцэраў, і сярод іх — нейкі цывільны. Хомчанка.

2. Які мае адносіны да невайсковых людзей, належыць, уласцівы ім. Цывільныя ўлады. Цывільны суд. □ На машыне сядзеў Хурс у цывільнай адзежы, як і заўсёды, і два-тры польскія вайскоўцы. Чорны. Хоць даўно развітаўся са службай марской і ў цывільным хаджу гарнітуры, — горад мой! — уяўляю цябе я парой караблём, што адольвае буры. А. Вольскі. // у знач. наз. цыві́льнае, ‑ага, н. Неваеннае, невайсковае адзенне. Ледзь толькі я дабраўся да краю лесу, як адразу ж натрапіў на ўзброеных людзей у цывільным. Сачанка.

[Ад лац. civilis — грамадзянскі.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)