найно́ўшы

прыметнік, якасны, найвышэйшая cтупень параўнання

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. найно́ўшы найно́ўшая найно́ўшае найно́ўшыя
Р. найно́ўшага найно́ўшай
найно́ўшае		 найно́ўшага найно́ўшых
Д. найно́ўшаму найно́ўшай найно́ўшаму найно́ўшым
В. найно́ўшы (неадуш.)
найно́ўшага (адуш.)		 найно́ўшую найно́ўшае найно́ўшыя (неадуш.)
найно́ўшых (адуш.)
Т. найно́ўшым найно́ўшай
найно́ўшаю		 найно́ўшым найно́ўшымі
М. найно́ўшым найно́ўшай найно́ўшым найно́ўшых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

найно́ўшы (найвыш. ст. ад новы) der néueste;

найно́ўшая гісто́рыя die néueste Geschíchte

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

нове́йший найно́ўшы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

recent

[ˈri:sənt]

adj.

няда́ўны, найно́ўшы

a recent period in history — найно́ўшы пэры́яд у гісто́рыі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

najnowszy

найнавейшы; самы новы; найноўшы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

КУРЭ́ЙШ арабскае племя, члены якога складалі асн. насельніцтва Меккі. Падзялялася на 10 родаў, найб. вядомыя род амея, вярхі якога панавалі ў Мецы ў даісламскі час, і род хашым, з якога паходзіў Мухамед — заснавальнік ісламу. З К. паходзілі дынастыі Амеядаў, Абасідаў і меканскіх шэрыфаў. У найноўшы час паходжанне з К. выводзяць каралі Ірака (да 1958) і Іарданіі.

т. 9, с. 56

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

up-to-date

[,ʌptəˈdeɪt]

adj.

1) які́ сяга́е да суча́снасьці

2) які́ адпавяда́е суча́сным вымо́гам

an up-to-date textbook — падру́чнік напі́саны паво́для наве́йшых вымо́гаў

3) суча́сны

4) найно́ўшы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

latest [ˈleɪtɪst] adj.

1. апо́шні;

the latest news апо́шнія наві́ны

2. найно́ўшы, са́мы но́вы;

the latest model са́мая апо́шняя/са́мая но́вая мадэ́ль

♦

at the latest не пазне́й чым;

I’ll be back by 6 o’clock at the latest. Я вярнуся не пазней чым а 6 гадзіне.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

new [nju:] adj.

1. но́вы;

a new film но́вы фільм

2. незнаёмы; нязвы́клы, нязвы́чны;

This part of Africa was new to him. З гэтай часткай Афрыкі ён не быў яшчэ знаёмы.

3. све́жы;

new bread то́лькі што спе́чаны/све́жы хлеб;

new potatoes малада́я бу́льба

4. суча́сны, найно́ўшы; навамо́дны;

the newest fashions апо́шнія фасо́ны ўбо́раў

5. но́вы, і́ншы, другі́;

a new day но́вы дзень

♦

(as) good as new як но́вы/но́венькі;

turn over a new leaf/start a new life пачына́ць но́вае жыццё; выпраўля́цца, станаві́цца ле́пшым;

new broom но́вае нача́льства, но́вая мятла́ (перан.);

tomorrow is a new day ≅ ра́ніца мудрэ́йшая за ве́чар; што было́, то ба́чылі, а што бу́дзе – паба́чым

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

АРАБІ́СТЫКА,

комплекс гуманітарных навук, што вывучаюць гісторыю, мову, літаратуру і культуру араб. краін і народаў. Ва ўсх. краінах арабістыка зарадзілася ў 8 ст., у Зах. Еўропе ў 16 ст. ў перыяд актывізацыі гандл. і дыпламат. адносін з Усходам і пранікнення ў гэтыя рэгіёны місіянераў Ватыкана. У 17—18 ст. цэнтрамі арабістыкі сталі Рым, Парыж, Лейдэн.

Ням. арабіст 18 ст. І.Я.Рэйске выступаў за вывучэнне гісторыі і культуры Усходу не толькі з тэалагічнымі мэтамі, а і як часткі сусв. гісторыі і культуры. Праблемы грамадска-эканам. развіцця араб. краін сталі даследаваць у новы час (франц. вучоныя Ж.Саважэ, Э.Леві-Правансаль, К.Каэн, ням. К.Бекер, англ. Д.Дэнет, Б.Льюіс, Г.А.Р.Гіб, ізраільскія А.Поляк, Д.Айялон і інш.), а сац.-эканам. і паліт. гісторыю — у найноўшы час: К.А.Наліна, Э.Росі (Італія), Г.Кампфмеер (Германія), Ч.Адамс, Дж.Хейварт-Дэн, Ш.Ісаві (ЗША), А.Хаўрані, С.Лонгрыг (Вялікабрытанія), Ж.Берк (Францыя) і інш. У 1930-я г. працы па сярэдневяковай гісторыі арабаў апублікавалі Ф.Хіці (ЗША), К.Брокельман (Германія), араб. гісторыкі Рашыд аль Бараві, Абдарахман ар-Рафі, Мухамед Сабры, Джавад Ілі, Ібрахім Абдо, Р.Хуры, аш-Шафіі, Каміл Айлд і інш. Новыя тэндэнцыі ў арабістыцы адлюстраваны ў 2-м выд. «Энцыклапедыі ісламу» (т. 1—3. Лейдэн; Парыж, 1954—69).

У Расіі арабістыка зарадзілася ў 19 ст. У яе развіцці актыўны ўдзел прымалі і беларусы. Бел. вучоны М.К.Баброўскі пасля падарожжа ў Зах. Еўропу (1817—22) зрабіў даклад пра араб. мовы і л-ры (надрукаваны ў час. «Вестник Европы»). Выпускнік Віленскага ун-та В.І.Сянкоўскі, здзейсніўшы ў 1819—21 навук. падарожжа ў Турцыю, Сірыю, Егіпет, прывёз цікавыя знаходкі, потым 25 гадоў загадваў кафедрай арабістыкі ў Пецярбургскім ун-це. Сав. школу арабістыкі ўзначальваў акад. І.Ю.Крачкоўскі. На Украіне ўсходазнаўствам і арабістыкай займаўся акад. А.Я.Крымскі (па бацьку з роду бел. татараў, што аселі ў Мсціславе, па маці — з дробнай шляхты з-пад Мінска). Бел. праф. У.П.Дзямідчык быў з 1954 арганізатарам арабістыкі ў Душанбінскім ун-це (Таджыкістан), дзе да 1987 узначальваў кафедру араб. філалогіі. На Беларусі пытанні вывучэння арабскіх краін распрацоўвае У.С.Кошалеў. Праблемы арабістыкі даследуюць у ін-тах Расійскай АН, Ін-це ўсходазнаўства ў Маскве, Ін-це Афрыкі і інш. навук. і н.-д. установах Расіі, Вялікабрытаніі, Францыі, Германіі, у т. л. ва ун-тах Лейдэна, Парыжа, Оксфарда, Кембрыджа, Прагі, Рыма, Каіра, Багдада і інш.

Літ.:

Крачковский И.Ю. Очерки по истории русской арабистики. М.; Л., 1950;

Каверин В.А. О.И.Сенковский (Барон Брамбеус): Жизнь и деятельность // Собр. соч. М., 1966. Т. 6.

А.Я.Супрун.

т. 1, с. 443

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)