навярну́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ве́рнецца; зак.

1. Выступіць на вачах (пра слёзы).

Ад болю навярнуліся слёзы на вачах.

2. Нахіліцца на бок.

|| незак. наваро́чвацца, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

навярну́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. наве́рнецца наве́рнуцца
Прошлы час
м. навярну́ўся навярну́ліся
ж. навярну́лася
н. навярну́лася
Загадны лад
2-я ас. навярні́ся навярні́цеся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

навярну́цца сов.

1. (о слезах) наверну́ться;

2. наклони́ться, накрени́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

навярну́цца, ‑вернецца; зак.

Выступіць на вачах (пра слёзы). У дзяўчыны сціснулася сэрца, навярнуліся буйныя слёзы. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наваро́чвацца гл. навярнуцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нагарну́цца сов., см. навярну́цца 1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наваро́чвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да навярнуцца.

2. Зал. да наварочваць (гл. навярнуць у 1, 2 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навярце́цца, ‑верціцца; зак.

Тое, што і навярнуцца (у 1 знач.). Сядзіць [Піліпка] ля стала, нібы ў акно глядзіць, .. а ў самога слёзы на вачах навярцеліся і дрыжыць ніжняя губа. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наверну́ться

1. накруці́цца, мног. панакру́чвацца; (намотаться) намата́цца;

2. (вращаясь, надеться) накруці́цца;

3. (о слезах) навярну́цца;

4. (случайно оказаться) прост. папа́сціся, тра́піць, нада́цца; см. навёртываться​ 1—4.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Навярну́ць ’схіліць, пераканаць; нахіліць, пахіснуць; нагаварыць на каго-н.’ (Гарэц.), ’прымусіць’ (астрав., Сл. ПЗБ), ’надумацца (сказаць)’ (карм., Мат. Гом.), сюды ж навярну́цца ’павярнуцца’ (мядз., Жыв. сл.), ’адведаць’ (круп., «Полымя», 1980, 8, 253). Да вярну́ць з развіццём семантыкі ад ’вярнуць назад’, ’прымусіць адступіць’ да ’адведаць’, ’наваліць’, ’схіліць да чаго-н.’ і г. д., характэрнай для большасці славянскіх моў, параўн. укр. навернувся в хату, польск. nawrócić grzesznika (= схіліць да пакаяння), серб.-харв. навр́нути се ’зайсці, наведаць’ і інш., відаць, адлюстроўвае, акрамя шматзначнасці каранёвай марфемы, разгорнутую сінанімію прэфікса на-.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)