Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
навасё́л
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
навасё́л |
навасё́лы |
| Р. |
навасё́ла |
навасё́лаў |
| Д. |
навасё́лу |
навасё́лам |
| В. |
навасё́ла |
навасё́лаў |
| Т. |
навасё́лам |
навасё́ламі |
| М. |
навасё́ле |
навасё́лах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Навасё́лы
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы
|
мн. |
| Н. |
Навасё́лы |
| Р. |
Навасё́лаў |
| Д. |
Навасё́лам |
| В. |
Навасё́лы |
| Т. |
Навасё́ламі |
| М. |
Навасё́лах |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
навасёл, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Той, хто пасяліўся ў новым доме або кватэры.
Першыя навасёлы.
2. Новы пасяленец, жыхар, які аднекуль прыехаў.
Радасна сустрэць навасёлаў.
|| ж. навасёлка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
навасёл, ‑а, м.
1. Той, хто пасяліўся ў новым доме або ў новай кватэры. Скора новы дом і засялілі. Я нават і не заўважыла, калі пераехалі навасёлы. Арабей.
2. Той, хто нядаўна пасяліўся на новым месцы, прыехаўшы аднекуль здалёк. Палатка і рамантычны быт, праца ў адным катлаване здружылі ўсіх першых навасёлаў. Грахоўскі. Ля кастра пелі песню пра цалінных навасёлаў. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стогало́сы, ‑ая, ‑ае.
У якім налічваецца сто і больш галасоў; шматгалосы. / у паэт. ужыв. І здаецца, што хутка блісне .. маланка, загрыміць стогалосы гром. Ваданосаў. А пад вечар навасёлаў [птушак] Стогалосы чуўся звон. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рашчы́на, ‑ы, ж.
Абл. Рошчына. Дзверы для навасёлаў расчынены, Хоць бы высахла фарба хутчэй, Каб на кухні запахла рашчынаю, Вокны глянулі ў сотні вачэй. Барадулін. Слаўся, радасць хлебнага дня, спорся ў дзежцы рашчынай! Таўлай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здружы́ць, здружу, здружыш, здружыць; зак., каго.
Звязаць дружбай, зрабіць сябрамі. Галоўнае ж — аперацыя яшчэ больш здружыла калектыў, а Людвіку стала сапраўдным баявым экзаменам. Кулакоўскі. Палатна і рамантычны быт, праца ў адным катлаване здружылі ўсіх.. навасёлаў. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасялі́ць сов.
1. посели́ть;
п. навасёлаў на ле́пшай зямлі́ — посели́ть новосёлов на лу́чшей земле́;
2. всели́ть;
п. но́вага жыхара́ — всели́ть но́вого жильца́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тынк, ‑у, м.
Аддзелачны раствор з сумесі вяжучых рэчываў (вапны, цэменту, гліны, пяску, вады і пад.), які наносяць на паверхню будынкаў, унутраных сцен памяшканняў і пад. Пытаюся ў будаўнікоў: — Мо’ прымеце ўжо навасёлаў? — Рыхтуем пірагі для вас, А вы не падаяце вестак, — Дзяўчына кажа мне ў адказ І тынк замешвае, як цеста. Аўрамчык. // Цвёрды слой такога раствору на паверхні будынкаў, на ўнутраных сценах. Тынк у розных мясцінах быў абабіты, з-пад яго свяціліся пераплёты дранак, прыбітых да сцен. Колас. Тынк на сценах даўно ўжо змылі дажджы, і дом пачарнеў. Чорны. Падлога страсянулася, са столі і сцен пасыпаўся тынк. Мележ.
•••
Сухі тынк — будаўнічы матэрыял у выглядзе вялікіх тонкіх лістоў, які выкарыстоўваецца замест раствораў для аддзелкі памяшкання з сярэдзіны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)