нава́львацца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
нава́льваюся |
нава́льваемся |
| 2-я ас. |
нава́льваешся |
нава́льваецеся |
| 3-я ас. |
нава́льваецца |
нава́льваюцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
нава́льваўся |
нава́льваліся |
| ж. |
нава́львалася |
| н. |
нава́львалася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
нава́львайся |
нава́львайцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
нава́льваючыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
нава́львацца I несов.
1. (придавливать всей тяжестью) нава́ливаться, налега́ть;
2. (дружно браться за что-л.) нава́ливаться, налега́ть;
3. нава́ливаться, напада́ть; набра́сываться;
4. разг. (падать во множестве) нава́ливаться, напада́ть;
5. перен. (о сне) мори́ть;
6. перен. (начинать ругать) наки́дываться, напуска́ться;
7. перен. (о болезни) обру́шиваться;
8. перен. (внезапно возникать) нава́ливаться, нака́тываться, нака́тывать;
1-8 см. навалі́цца;
9. страд. нава́ливаться; см. нава́льваць I
нава́львацца II несов., страд. нава́ливаться; см. нава́льваць II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нава́львацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да наваліцца.
2. Зал. да навальваць (гл. наваліць у 1–3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нава́львацца гл. наваліцца
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
навалі́цца, -валю́ся, -ва́лішся, -ва́ліцца; зак.
1. Налегчы сваім цяжарам на што-н.
Н. на стол.
2. перан. Дружна ўзяцца за якую-н. работу; з прагнасцю накінуцца на што-н.
Н. на вучобу.
Хлопцы дружна наваліліся на клёцкі.
3. Напасці, накінуцца на каго-, што-н.
Н. на пазіцыі ворага.
Наваліліся ўсе на аднаго.
4. Падаючы, насыпацца (пра многае; разм.).
Навалілася яблыкаў за ноч.
5. перан. Змарыць (пра сон, спёку і пад.).
Сон наваліўся.
6. перан. Спасцігнуць, нечакана напаткаць.
Хвароба навалілася.
7. перан. Нахлынуць, сабрацца ў вялікай колькасці.
Пад канец тыдня навалілася столькі работы.
8. Накінуцца на каго-н. з лаянкай (разм.).
Ён мог ні за што н. на чалавека.
|| незак. нава́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нава́ливаться
1. нава́львацца; (налегать) наляга́ць;
2. (набрасываться с жадностью) прост. нава́львацца, накіда́цца, накі́двацца;
3. (нападать во множестве) разг. нава́львацца, накіда́цца, накі́двацца; (насыпаться) насыпа́цца;
4. страд. нава́львацца; накіда́цца, накі́двацца; прыва́львацца, наваро́чвацца, прыціска́цца; см. нава́ливать;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
взгроможда́ться
1. разг. узбіра́цца, умо́шчвацца; узла́зіць;
2. страд. узгрува́шчвацца, нагрува́шчвацца, нава́львацца, наклада́цца; см. взгроможда́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
напуска́ться
1. (накидываться) накіда́цца, накі́двацца; (нападать) напада́ць, нава́львацца;
2. страд. напуска́цца; наганя́цца; нацко́ўвацца; см. напуска́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
hérfallen
* vi (s) (über A) накі́двацца, нава́львацца, напада́ць (на каго-н., на што-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
обру́шиваться
1. абва́львацца, абру́швацца, абу́рвацца;
2. перен. накі́двацца, нава́львацца, напада́ць;
3. страд. абва́львацца, абру́швацца, абу́рвацца; см. обру́шивать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)