мо́віць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. мо́ўлю мо́вім
2-я ас. мо́віш мо́віце
3-я ас. мо́віць мо́вяць
Прошлы час
м. мо́віў мо́вілі
ж. мо́віла
н. мо́віла
Дзеепрыслоўе
прош. час мо́віўшы

Крыніцы: dzsl2007, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

мо́віць, моўлю, мовіш, мовіць; зак.

Разм. Сказаць; вымавіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мовіць ’гаварыць’, ’сказаць, вымавіць’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Растарг.; брасл., Сл. ПЗБ), ст.-бел. мовити ’валодаць мовай, размаўляць’, ’прасіць’, ’сведчыць’, ’судзіцца’ (з XV ст.). Аднак мовіць па́цяры ’маліцца’ (паст., швянч., Сл. ПЗБ) з польск. (od)mówić pacierz ’чытаць малітву’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

замо́віць, -мо́ўлю, -мо́віш, -мо́віць; -мо́ўлены; зак., каго-што.

1. Пахадайнічаць (за каго-, што-н.).

З. слова.

2. Аказаць уздзеянне замовай.

|| незак. замаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

замо́віць 1, ‑моўлю, ‑мовіш, ‑мовіць; зак., каго-што.

Аказаць уздзеянне замовай; зачараваць. — Гэта — грошы заклятыя, Іх замовіў чараўнік. Колас.

замо́віць 2, ‑моўлю, ‑мовіш, ‑мовіць; зак., што.

Разм. У выразе: замовіць слова (слоўца) — тое, што і закінуць слова (гл. закінуць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абумо́віць, -мо́ўлю, -мо́віш, -мо́віць; -мо́ўлены; зак., што.

1. Выклікаць што-н., з’явіцца прычынай, матывам для ўзнікнення чаго-н.

Старанная праца абумовіла поспех.

2. Абмежаваць што-н. пэўнымі ўмовамі, дагаворамі́; агаварыць.

А. свой удзел у рабоце.

|| незак. абумо́ўліваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адмо́віць, -мо́ўлю, -мо́віш, -мо́віць; -мо́ўлены; зак.

1. Не задаволіць чыёй-н. просьбы, патрабавання.

А. у просьбе.

2. Абмежаваць у чым-н., пазбавіць чаго-н.

А. сабе ў чым-н.

3. Не даць згоды на шлюб.

Дзяўчына адмовіла сватам.

|| незак. адмаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. адмо́ва, -ы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Маве́нне ’размова’, ’мова’ (Нас.). З польск. mówienie ’тс’. Да мова, мовіць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

намо́віць, ‑моўлю, ‑мовіш, ‑мовіць; зак., каго.

Разм. Падгаварыць каго‑н. да чаго‑н., падвучыць, падбухторыць на што‑н. Намовіць на злачынства. □ [Афіцэр:] — Хто ж цябе намовіў да забастоўкі? Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

so to speak

так сказа́ць, так сказа́ўшы, так бы мо́віць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)