мише́нь прям., перен. мішэ́нь, -ні ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мішэ́нь ж., прям., перен. мише́нь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Мішэнь ’цэль пры вучэбнай або трэніровачнай стральбе’, ’асоба, прадмет нападак’ (ТСБМ), рус. мишень ’тс’. Ст.-рус. мишень ’пячатка, знак, кляймо, круглая пласціна’ (XIV ст.), а з XVII ст. ’цэль, у якую страляюць’, было запазычана са ст.-уйгурск. мовы, у якой — з перс. нишан (nišan) ’знак’ (Аракін, Тюркизмы, 130). Крукоўскі (Уплыў, 73) мяркуе, што мішэнь як ваенны тэрмін пранікла з рус. мишень, якое Фасмер (2, 630) выводзіць з тур. мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мішэ́нь

(рус. мишень, ад тур. nisan = знак)

прадмет, які служыць цэллю пры вучэбнай стральбе;

2) перан. той, хто з’яўляецца прадметам нападак нападкаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

цаля́ць несов.

1. попада́ть;

ц. у мішэ́нь — попада́ть в мише́нь;

2. перен., разг. ме́тить, це́лить; норови́ть;

вунь куды́ ён цаля́е — вон куда́ он ме́тит (норови́т)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цель

1. (мишень) цэль, род. цэ́лі ж., мн. цэ́лі, -ляў;

стрельба́ по закры́тым це́лям стральба́ па закры́тых цэ́лях;

2. перен. мэ́та, -ты ж.;

име́ть це́лью мець на мэ́це;

ста́вить себе́ (задава́ться) це́лью ста́віць сабе́ за мэ́ту;

с це́лью з мэ́тай;

в це́лях у мэ́тах (для таго́, каб).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

самолёт самалёт, -та м.;

тра́нспортный самолёт тра́нспартны самалёт;

спорти́вный самолёт спарты́ўны самалёт;

уче́бный самолёт вучэ́бны самалёт;

вое́нный самолёт вае́нны самалёт;

самолёт-истреби́тель самалёт-знішча́льнік;

самолёт-бомбардиро́вщик самалёт-бамбардзіро́ўшчык;

самолёт-штурмови́к самалёт-штурмаві́к;

разве́дывательный самолёт разве́двальны самалёт;

реакти́вный самолёт рэакты́ўны самалёт;

раке́тный самолёт раке́тны самалёт;

легкомото́рный самолёт лёгкамато́рны самалёт;

одноме́стный самолёт аднаме́сны самалёт;

многоме́стный самолёт мнагаме́сны (шматме́сны) самалёт;

самолёт-снаря́д самалёт-снара́д;

самолёт-корректиро́вщик самалёт-карэкціро́ўшчык;

самолёт-мише́нь самалёт-мішэ́нь;

самолёт сопровожде́ния самалёт суправаджэ́ння;

ковёр-самолёт фольк. дыва́н-самалёт, кілі́м-самалёт.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

попа́сть сов.

1. (куда-л.) тра́піць; папа́сці;

попа́сть на доро́гу тра́піць (папа́сці) на даро́гу;

домо́й мы попа́ли по́здно ве́чером дамо́ў мы тра́пілі (папа́лі) по́зна ўве́чары;

он дово́лен, что попа́л в университе́т ён задаво́лены, што тра́піў ва ўніверсітэ́т;

2. (в кого, во что) папа́сці; тра́піць; пацэ́ліць;

стрело́к попа́л в мише́нь страло́к папа́ў (тра́піў, пацэ́ліў) у мішэ́нь;

пу́ля попа́ла мне в но́гу ку́ля папа́ла (тра́піла) мне ў нагу́;

он попа́л ного́й в грязь ён папа́ў (тра́піў) наго́й у гразь;

в се́ти попа́ло мно́го ры́бы у се́тку папа́ла мно́га ры́бы;

3. безл., разг. папа́сці, уляце́ць;

ему́ попа́ло от роди́телей яму́ папа́ла (уляце́ла) ад бацько́ў;

попа́сть в беду́ тра́піць (папа́сці) у бяду́;

попа́сть в неприя́тное положе́ние тра́піць у непрые́мнае стано́вішча;

попа́сть па́льцем в не́бо тра́піць (папа́сці, пацэ́ліць) па́льцам у не́ба;

попа́сть в са́мую то́чку тра́піць (папа́сці, пацэ́ліць) у са́мую кро́пку;

попа́сть впроса́к тра́піць у няёмкае стано́вішча, укляпа́цца, ашука́цца;

попа́сть по́д руку папа́сці (тра́піць) пад руку́;

ему́ попадёт! яму́ пападзе́ (уляці́ць);

как попа́ло як папа́ла;

где попа́ло дзе папа́ла;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)