мгла імгла́, -лы́ ж., імжа́, -жы́ ж., обл. імга́, -гі́ ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мгла

Том: 17, старонка: 294.

img/17/17-294_1425_Мгла.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

Мгла, мг̌ла ’імжа’ (Бес., Яруш., Сл. ПЗБ), ’тое, што выходзіць з магілы і можа забіць чалавека на месцы’ (Федар. 1). Да імгла́ (гл.). Адсутнасць пратэтычнага і‑ і ‑г̌‑ пад уплывам польск. мовы. Больш падрабязна гл. Мяркулава, Этимология–1973, 59.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мра́зіць ’імжэць’, мразь ’непагадзь’ (хойн., Шатал.), рус. валаг. мразь ’туманная мгла ў золкае надвор’е’, арл. ’нешта накшталт намаразі’. З ц.-слав. мразь, роднаснага да мароз < прасл. morzъ.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

імга́ и імгла́ ж.

1. (мелкий дождь) и́зморось, мо́рось;

асе́нняя і. — осе́нняя и́зморось (мо́рось);

2. (тёплые испарения от земли) тума́н м., мгла, ма́рево ср., ды́мка

імга́ ж., обл., см. імгла́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Тма ’цемра, змрок, туман; мноства, безліч’ (Нас.), ст.-бел. тма ’цемра’, ’мноства, процьма’ (XV ст., КГС), сюды ж тмець (тмѣць) ’цямнець’, тміць ’марочыць’: не тми моей головы (Нас.), тму́шчы (тму́щий) ’шматлікі’: тмущее стадо погнали воловъ (там жа). Параўн. укр. дыял. тма ’цемра’, тми́ти ’зацямняць, рабіць цёмным’, чэш. tma ’цемра; 10 тысяч’, славац. tma ’цемра’, палаб. tåma ’тс’, славац. tema ’цемень; мноства’, tmina, tma ’цемра’, серб.-харв. та́ма ’мгла, цемра; мноства’, tmȁ ’тс’, балг. тъма́ ’тс’, макед. тмурен ’пахмурны; хмурны’, ст.-слав. тъма ’мноства, процьма’. Гл. цьма.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

спусці́цца сов., в разн. знач. спусти́ться; (переместиться в более низкое положение — ещё) опусти́ться;

с. ў лагчы́ну — спусти́ться в ложби́ну;

імгла́ ~ці́лася на луг — мгла опусти́лась на луг;

с. на зямлю́ — опусти́ться на зе́млю

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Імгла́ ’дробны дождж, імжа’, ’туман, смуга’ (ТСБМ, Бяльк., Сцяшк. МГ, Яруш., Інстр. I), імла́ (Кліх., Сцяшк. МГ, Мат. Гродз.); параўн. зах.-бранск., смал. имгла́ ’тс’. Рус. мгла, укр. мла, імла́, польск. mgła, в.-луж., н.-луж. mła, палаб. ḿåglă, чэш. mlha, уст. і дыял. mhla, славац. hmla, славен. megla, серб.-харв. ма̀гла, балг. мъгла́, макед. магла, ст.-слав., ст.-рус. мьгла — усе са значэннем ’туман, смуга’. Прасл. *mьgla ўзыходзіць да і.-е. *meigh‑ ’станавіцца цёмным’ (параўн. міг) з фармантам ‑l‑ (гл. Мейе, Études, 418); параўн. генетычна роднасныя літ. miglà, лат. migla, грэч. ὀμίχλη, алб. mjégullë ’туман’, нідэрл. miggelen ’імжэць’, ст.-інд. mih‑ ’дождж’, mēghás ’воблака’, авест. maēγa‑ ’тс’, перс. mēγ‑ ’тс’, арм. mēg ’туман’, англа-сакс. mist ’тс’. Гл. Покарны, 1, 712; Праабражэнскі, 1, 518; Фасмер, 2, 587–588; Махэк₂, 368; Скок, 2, 353. Беларуская лексема з пратэтычным і‑; форма імла са спрашчэннем кансанантнай групы. Гл. імгліць, імжа 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)