Маты́кі

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Маты́кі
Р. Маты́к
Маты́каў
Д. Маты́кам
В. Маты́кі
Т. Маты́камі
М. Маты́ках

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

маты́ка

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. маты́ка маты́кі
Р. маты́кі маты́к
Д. маты́цы маты́кам
В. маты́ку маты́кі
Т. маты́кай
маты́каю		 маты́камі
М. маты́цы маты́ках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дзяржа́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

Ручка якога-н. прадмета (лапаты, малатка, нажа і пад.).

Д. матыкі.

Д. грабель.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кетме́нь, -я, мн. -і, -яў, м.

У Сярэдняй Азіі: сельскагаспадарчая прылада тыпу матыкі для акучвання пасеваў, капання і чысткі арыкаў.

|| прым. кетме́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

маты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да матыкі, звязаны з ёю. Матычнае земляробства.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

hack​1 [hæk] n. уда́р (сякеры, матыкі і да т.п.)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

кетме́нь, ‑я, м.

У Сярэдняй Азіі — сельскагаспадарчая прылада тыпу матыкі, якой акучваюць пасевы, капаюць і чысцяць арыкі.

[Цюрк.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзяржа́нне, ‑я, н.

Ручка якой‑н. прылады (лапаты, малатка, нажа і пад.). З дальняга кутка.. выйшла кабета, з дзеркачом на доўгім дзяржанні ў адной руцэ і бляшаным шуфлікам — у другой. Дуброўскі. — Міша Расолька зламаў дзяржанне матыкі і не працуе. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кетме́нь

(цюрк. ketmen)

сельскагаспадарчая прылада тыпу матыкі, якой у Сярэд. Азіі акучваюць пасевы, капаюць і чысцяць арыкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Скло́бка ‘від матыкі з жалезным пальцам замест лапаткі для чысткі ўнутры вялікіх прадметаў’ (Мат.), ‘скобля’ (Пятк. 1), скло́бка, шкло́бка ‘тс’ (ТС), склы́бка ‘тс’ (Шатал.), склэ́бка ‘тс’ (Сл. Брэс.), скло́бля ‘прылада для прыгатавання борці (нож з ручкай)’ (Сержп. Борт.). Укр. палес. скло́бка ‘прылада для здымання кары з дрэва’. Відаць, ад склобі́ць ‘здымаць кару з дрэва’ (ПСл), ‘скрэбці’ (ТС), ‘чысціць рыбу, скрэбці малую бульбу’ (Вешт.), што ў выніку метатэзы з скаблі́ць ‘ачышчаць кару з дрэва; ачышчаць бульбу ад шалупіння’ (Варл., Бяльк., Касп.), ‘часаць’: скабліла ногі (Касп.), ско́блыты ‘абіраць бульбу’ (Сл. Брэс.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)