марга́нне
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
марга́нне |
| Р. |
марга́ння |
| Д. |
марга́нню |
| В. |
марга́нне |
| Т. |
марга́ннем |
| М. |
марга́нні |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
марга́нне ср.
1. морга́ние, мига́ние;
2. мига́ние, подми́гивание, морга́ние;
3. перен. мерца́ние, мига́ние, морга́ние;
1-3 см. марга́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
марга́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. маргаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
марга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. Міжвольна падымаць і апускаць павекі.
М. вачамі.
2. каму. Падаваць знак рухам павек, падморгваць.
М. суседу, каб замоўк.
3. перан. Свяціць мігаючым святлом.
Лямпачка маргае.
4. перан. Упускаць зручны момант; зяваць (у 2 знач.).
|| аднакр. маргну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1—3 знач.).
◊
Вокам не маргнуць —
1) не падаць віду;
2) доўга не раздумваць, не вагацца перад тым, як зрабіць што-н.
|| наз. марга́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мірга́нне ср., см. марга́нне
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мо́рганне ср., см. марга́нне
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
морга́ние марга́нне, -ння ср., мо́рганне, -ння ср., мірга́нне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Мірг! ’хуткае марганне, шаволенне’ (Нас., ТСБМ; мсцісл., Нар. лекс.). Да мірга́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мига́ние
1. (глаз) міга́нне, -ння ср., марга́нне, -ння ср., мо́рганне, -ння ср.;
2. (мерцание) міга́нне, -ння ср., мігаце́нне, -ння ср., мігце́нне, -ння ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Марга́ць, моргаць, морга́ць ’міжвольна падымаць і апускаць векі’, ’падморгваць’, ’міргаць, мігцець’, (перан.) ’упускаць зручны момант’ (ТСБМ, ТС; беласт., Сл. ПЗБ), маргаце́ць ’мігацець, ззяць (аб зорках)’ (Сцяшк.), морготі́ты ’дваіцца, мітусіцца ў вачах’ (Клім.), маргану́ць (Яруш.), маргу́нь! ’пра аднаразовае марганне’ (мсцісл., Нар. лекс.), маргу́н, маргу́ха ’хто часта маргае вачыма’, узор у маргухі ’узор, пры разгляданні якога міргаціць у вачах’ (слуц., КЭС). Укр. морга́ти, рус. моргать, польск. mrugać, чэш. mrkati, мар. mrk(ot)ať, в.-луж. měrkotać ’тс’. Роднаснымі да прасл. mъrg‑ati (а пазней mъrk‑) з’яўляюцца літ. mérkti, лат. mirgt ’міргаць, жмурыць’ (Махэк₂, 379), літ. murgai, лат. mùrgi ’трызненне’, літ. mirgė́ti ’мігцець’, mar̃guoti ’тс’, ’пералівацца’, márgas ’стракаты’, лат. mir̂dzêt ’мігацець’ (Фасмер, 2, 652). Няма падстаў лічыць балтызмам палес. морготі́ты (Лаўчутэ, Балтызмы, 48).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)