Лі́за
назоўнік, уласны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
Лі́за |
Лі́зы |
| Р. |
Лі́зы |
Лі́з |
| Д. |
Лі́зе |
Лі́зам |
| В. |
Лі́зу |
Лі́з |
| Т. |
Лі́зай
Лі́заю |
Лі́замі |
| М. |
Лі́зе |
Лі́зах |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ліз-, ліза-, -ліз
(гр. lysis = растварэнне)
першая або другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае адносіны да растварэння, раскладання рэчыва.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
лізаге́нія
(ад ліза- + гр. genos = паходжанне)
здольнасць мікраарганізмаў утвараць і выдзяляць у навакольнае асяроддзе бактэрыяфагі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
лізалецыці́н
(ад ліза- + лецыцін)
арганічнае рэчыва, прадукт адшчаплення ад лецыціну ненасычанай тлустай кіслаты, якое выклікае разбурэнне эрытрацытаў і гемоліз.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
БА́РДЗІНА Вольга Васілеўна
(н. 23.12.1932, г. Каршы, Узбекістан),
руская спявачка (лірыка-драм. сапрана). Нар. арт. СССР (1978). Скончыла Ташкенцкую кансерваторыю (1959). У 1962—84 салістка Саратаўскага т-ра оперы і балета. Сярод партый: Таццяна, Ліза («Яўген Анегін» і «Пікавая дама» П.Чайкоўскага), Яраслаўна («Князь Ігар» А.Барадзіна), Аіда («Аіда» Дж.Вердзі), Тоска («Тоска» Дж.Пучыні). Выступае ў канцэртах.
т. 2, с. 306
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
лізацы́мы
(ад ліза- + гр. zyme = закваска)
бялкі, якія змяшчаюцца ў жывёльных і раслінных арганізмах і з’яўляюцца ферментамі, што выклікаюць лізіс 2 некаторых мікраарганізмаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
лізасо́мы
(ад ліза- + сома)
дробныя акруглыя цельцы, выяўленыя ў клетках жывёл і раслін, якія ўдзельнічаюць ва ўнутрыклетачных працэсах пераварвання бялкоў, ліпідаў і нуклеінавых кіслот.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ponder [ˈpɒndə] v. fml
1. (about/on/over) абду́мваць, узва́жваць;
As I pondered over the whole business, an idea struck me. Калі я абдумваў свае справы, мяне асяніла ідэя.
2. разважа́ць, разду́мваць;
Lisa pondered for a while before answering. Ліза паразважала крышку, перш чым адказаць.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
АНДРЭ́ЕВА (сапр. Юркоўская) Марыя Фёдараўна
(1868, С.-Пецярбург — 8.12.1953),
руская актрыса. З 1894 артыстка Т-ва мастацтва і л-ры, у 1898—1905 у МХТ. З тонкім лірызмам выконвала ролі ў п’есах Г.Гаўптмана (Раўтэндэляйн — «Патанулы звон», Кетэ — «Адзінокія»), А.Чэхава (Ірына — «Тры сястры», Аня — «Вішнёвы сад»), М.Горкага (Наташа — «На дне», Ліза — «Дзеці сонца», Мар’я Львоўна — «Дачнікі»). Адна са стваральнікаў і артыстка (1919—26) Вял. драм. т-ра ў Петраградзе. У 1931—48 дырэктар Маскоўскага Дома вучоных.
т. 1, с. 359
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
няўмо́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, якога нельга ўпрасіць; непахісны. Атрахім прабаваў спрачацца, угаворваць старых. Але яны былі няўмольнымі. Навуменка. Ліза была няўмольная, яна патрабавала неадкладна даць згоду на развод. Гурскі. // Які выяўляе, выказвае непахіснасць, цвёрдасць. — Кладзіся! — зноў пачуўся той жа ціхі, але няўмольны голас. Пальчэўскі.
2. перан. Такі, што нельга парушыць; бясспрэчны. Няўмольная логіка. □ [Андрэй:] — На тваё месца мы назначым сюды другога чалавека. Такое наша няўмольнае рашэнне. Пестрак. // Няўхільны, немінучы; бязлітасны. Няўмольны ход часу паклаў свой выразны адбітак на будынкі. С. Александровіч. Няўмольная хвароба настойліва гнала паэта [Багдановіча] з роднай зямлі, на поўдзень. Майхровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)