лейчына́

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. лейчына́ ле́йцы
Р. лейчыны́ ле́йцаў
Д. лейчыне́ ле́йцам
В. лейчыну́ ле́йцы
Т. лейчыно́й
лейчыно́ю		 ле́йцамі
М. лейчыне́ ле́йцах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

лейчына́ ж., см. ляйчы́на

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лейчына́,

гл. лейцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ле́йчына ж Pférdeleine f -, -n; гл тс лейцы

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ле́йцы, -аў, адз. ляйчы́на, -ы і лейчына́, -ы́, ж.

Рамяні, вяроўкі для кіравання коньмі ў запрэжцы.

Выпусціць л. (таксама перан.: аслабіць сілу ўлады над кім-н.). Трымаць л. ў руках (таксама перан.: мець у сваіх руках уладу, кіраўніцтва).

◊

Ляйчына (лейчына) пад хвост папала каму-н. — аб неўраўнаважаных, капрызных паводзінах (разм.).

|| прым. ле́йцавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ляйчы́на ж гл лейчына

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Важджы́на ’лейчына’ (Янк. Мат.). Ад формы мн. л. вожджы з суфіксам адзінкавасці ‑ін‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ле́йцы ’вяроўка ці раменны шнур для кіравання запрэжанымі коньмі’ (ТСБМ, Янк. I, Касп., Яруш., Бес., Гарэц., Сцяшк., Шат., Сл. паўн.-зах., ТС; лаг., мін., КЭС, Раст. Да хар.), полац. лейчына́ (Янк. II), міёр. лійчына́ (Нар. словатв.), ле́йчына ’тс’ (Сцяшк.), ст.-бел. лейцъ (леецъ) (XVI ст.). Праз польск. lejce запазычана з с.-в.-ням. leit‑seil, суч. ням. Leitseil ’тс’ < leiten ’кіраваць, весці’ + Seil ’вяроўка’ (Шат., 146; Слаўскі, 4, 122; Булыка, Запазыч., 187; Бел.-польск. ізал., 46).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ле́йцы, ‑аў; адз. ляйчына, ‑ы і лейчына, ‑ы, ж.

Вяроўкі, рамяні для кіравання коньмі ў запрэжцы. На высокім сядзенні, .. трымаючы туга нацягнутыя раменныя лейцы, сядзела маладая паненка. Колас. За мастом начальнік участка сагнаў нас з саней .. і хлыснуў лейчыной каня. Пташнікаў. Тузаючы за лейцы, бацька накіраваў Гнядва на дарогу. Васілёнак.

•••

Выпусціць лейцы з рук гл. выпусціць.

Ляйчына (лейчына) пад хвост папала (трапіла) каму — аб неапраўдана капрызных паводзінах.

Папусціць лейцы гл. папусціць.

Трымаць лейцы ў руках гл. трымаць.

Узяць лейцы ў рукі гл. узяць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

rein

[reɪn]

1.

n.

1) ле́йчына f.

2) reins, pl. ле́йцы pl.

2.

v.t.

кірава́ць ле́йцамі

•

- give rein to

- keep a tight rein on

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)