лапта́, -ы́, ДМ -пце́, ж.

1. Руская народная гульня ў мяч дзвюма камандамі.

2. Драўляная лапатка, якой б’юць па мячы ў гэтай гульні.

|| прым. лапто́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лапта́

‘гульня’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. лапта́
Р. лапты́
Д. лапце́
В. лапту́
Т. лапто́й
лапто́ю
М. лапце́

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

лапта́

‘лапатка’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. лапта́ лапты́
Р. лапты́ -
Д. лапце́ лапта́м
В. лапту́ лапты́
Т. лапто́й
лапто́ю		 лапта́мі
М. лапце́ лапта́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

лапта́ ж. лапта́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лапта́ спорт. лапта́, -ты́ ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Лапта (гульня) 6/263; 12/367

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

лапта́, ‑ы, ДМ ‑пце, ж.

1. Руская народная гульня ў мяч дзвюма партыямі. Хлопцы-падшывальцы гуляюць на вуліцы ў лапту. Навуменка.

2. Лапатка, якой б’юць па мячы ў гэтай гульні. Ударыць мяч лаптой.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ЛАПТА́,

руская нар. гульня з мячом. У інш. краінах да Л. падобныя гульні: бейсбол, крыкет, ойна (Румынія), песа пало (Фінляндыя). На Беларусі Л. нагадвае гульня апука.

Гуляюць у Л. 2 каманды па 7—9 чал. на роўнай пляцоўцы даўж. 50—60 і шыр. 20—30 м. Інвентар: мяч дыяметрам 6—7 см, масай 50—70 r і біта — «лапта» (палка даўж. 80—120 см). Адна каманда «б’е», другая «водзіць» Мэта гульні — ударам біты паслаць мяч як мага далей і прабегчы па чарзе да процілеглага боку і назад, за што каманда атрымлівае ачко. Калі гульца з каманды, якая «б’е» «асаляць» (зачэпяць) злоўленым мячом, каманды мяняюцца месцамі. Выйграе каманда, якая за 60 мін пабярэ больш ачкоў.

т. 9, с. 134

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

лапта́ ж.

1. (гульня) Schlágballspiel n -s, Schlágball m -s;

2. (кій) Schlágholz n -(e)s, -hölzer

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Лапта́ ’гульня ў мяч дзвюма партыямі’ (ТСБМ), бых. ’палка, якою гуляюць у чыжыка’ (Рам., 8), гродз. ’палка, лапатка, якой б’юць па мячыку’ (Нар. словатв., ТСБМ). Рус. лапта, лопта, уладз. лопта, алан. хлопта́, хлапта́ ’тс’, ’ракетка’, ’мухабойка’, польск. н.-тарг. labda ’мяч’, чэш., славац. lopta, славен. lọ̑pta, серб.-харв. ло̏та, löfta, lovta ’мяч’. Прасл. lopъta (Брандт, РФВ, 22, 250; Бернекер, 1, 733; Фасмер, 2, 460; Скок, 2, 318–319) роднаснае з лапата (гл.). Да і.-е. *lēp‑/*lōp‑/*ləp‑ ’плоскія прадметы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)