Кіравальныя выкапні 3/400; 5/578; 8/41; 10/77

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

кірава́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. кірава́льны кірава́льная кірава́льнае кірава́льныя
Р. кірава́льнага кірава́льнай
кірава́льнае		 кірава́льнага кірава́льных
Д. кірава́льнаму кірава́льнай кірава́льнаму кірава́льным
В. кірава́льны (неадуш.)
кірава́льнага (адуш.)		 кірава́льную кірава́льнае кірава́льныя (неадуш.)
кірава́льных (адуш.)
Т. кірава́льным кірава́льнай
кірава́льнаю		 кірава́льным кірава́льнымі
М. кірава́льным кірава́льнай кірава́льным кірава́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прагра́мна-кірава́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. прагра́мна-кірава́льны прагра́мна-кірава́льная прагра́мна-кірава́льнае прагра́мна-кірава́льныя
Р. прагра́мна-кірава́льнага прагра́мна-кірава́льнай
прагра́мна-кірава́льнае		 прагра́мна-кірава́льнага прагра́мна-кірава́льных
Д. прагра́мна-кірава́льнаму прагра́мна-кірава́льнай прагра́мна-кірава́льнаму прагра́мна-кірава́льным
В. прагра́мна-кірава́льны (неадуш.)
прагра́мна-кірава́льнага (адуш.)		 прагра́мна-кірава́льную прагра́мна-кірава́льнае прагра́мна-кірава́льныя (неадуш.)
прагра́мна-кірава́льных (адуш.)
Т. прагра́мна-кірава́льным прагра́мна-кірава́льнай
прагра́мна-кірава́льнаю		 прагра́мна-кірава́льным прагра́мна-кірава́льнымі
М. прагра́мна-кірава́льным прагра́мна-кірава́льнай прагра́мна-кірава́льным прагра́мна-кірава́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

АРТЭФА́КТ

(ад лац. artefactum штучна зробленае),

стараж. рэч, якая зроблена ці мае сляды карыстання чалавекам. Элемент археалагічнай культуры, частка матэрыяльнай культуры пэўнага этапу, бо адлюстроўвае гісторыю яе развіцця. Сярод артэфакта вылучаюць культурнавызначальныя, этнавызначальныя («кіравальныя») і «датавальныя» рэчы, імпартныя, выпадковыя, запазычаныя і інш.

т. 1, с. 514

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АЭРАДЫНАМІ́ЧНАЯ ТРУБА́,

устаноўка, у якой ствараецца паток паветра або іншага газу для эксперым. вывучэння з’яў, што ўзнікаюць пры абцяканні газам цвёрдых целаў (лятальных апаратаў, іх частак і інш.). Адну з першых аэрадынамічных труб сканструяваў К.Э.Цыялкоўскі (1897).

Аэрадынамічная труба мае: сапло, праз якое праходзіць паветра; кіравальныя лапаткі, што надаюць паветр. патоку патрэбны напрамак; рабочую частку, дзе знаходзяцца доследны аб’ект і датчыкі фіз. велічыняў для вымярэння; вентылятар або кампрэсар, якія ўтвараюць паток газу; дыфузар для выдалення газу. У аэрадынамічнай трубе вывучаюць мадэлі або рэальныя аб’екты, вымяраюць сілы, што дзейнічаюць пры палёце самалётаў, ракет, пры руху цягнікоў і інш. трансп. сродкаў; праводзяць даследаванні і вызначаюць аптымальную форму гэтых аб’ектаў.

т. 2, с. 172

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)