кшта́лт

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. кшта́лт
Р. кшта́лту
Д. кшта́лту
В. кшта́лт
Т. кшта́лтам
М. кшта́лце

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

кшталт м.

1. (спосаб, манера) Art f-, -en; Wéise f -, -n; Art und Wéise;

гэ́ткім кшталтам so, auf díese Art;

2. (падабенства від, форма) Ähnlichkeit f -; Form f -, -en, Gestált f -, -en;

кшталту лі́ніі éiner Líni¦e ähnlich

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

кшталт

(ст. польск. kształt, ад с.-в.-ням. gestalt)

1) форма, выгляд;

2) спосаб.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Кшталт ’манера’ (Нас., Яруш., Мядзв., Гарб.), ’падабенства, форма’ (Гарб.), ст.-бел. кшталтъ ’форма’. Праз польск. kształt ’форма’ з с.-в.-ням. gestalt ’тс’ (Булыка, Запазыч., 183–184; Слаўскі, 2, 280–281).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вазгро́ты мн. л. ’што-небудзь цестападобнае, чым залеплены падлога, мэбля; бруд’ (Юрч.). Суфіксальнае ўтварэнне ад вазгры (гл.) на кшталт брыдота, галота.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Gestált

f -, -en

1) фо́рма, вы́гляд, во́браз, кшталт

éiner Sáche (D) ~ gében* — нада́ць фо́рму чаму́-н.; нада́ць спра́ве (які-н.) накіру́нак [ход]

2) по́стаць; рост, зне́шні вы́гляд (чалавека)

líebliche ~ — мі́лы [мілаві́дны] вы́гляд

von míttlerer ~ — сярэ́дняга ро́сту

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Твары́ла 1 ’века ў пограбе’ (бых., Рам. 8–9; Мат. Гом.), твары́ло ’дзверы ў склеп’ (Сцяшк.), ’яма для захоўвання бульбы’ (Цых.), сюды ж запазычанае з польскай (Булыка, Лекс. запазыч., 94) ст.-бел. твори́дло ’форма для сыроў’ (1571 г., КГС; Ст.-бел. лексікон). Параўн. укр. твори́ло ’скрыня або яма, у якой гасяць вапну’, рус. твори́ло ’вапнярка’, польск. tworzydło ’мяшочак або драўляная форма, у якіх выціскаюць сыры’, ’форма, кшталт’, ’выдзеўбаная адтуліна’, ст.-чэш. trořidlo ’форма для вырабу сыру’, в.-луж. tworidlo ’пасудзіна для тварагу’, славен. torilo ’пасуда для вырабу сыру’, харв. tvòrilo ’драўляная скрынка або абруч (з ліпавага або ясеневага лубу), у які закладваюць сыр, каб надаць яму круглую форму’, ’форма, мадэль’. Прасл. *tvoridlo ’форма для вырабу сыру’ ад *tvoriti ’ствараць, фармаваць’ (Бязлай, 4, 205; гл. тварыць 1), што суадносіцца з літ. tvérti ’хапаць, ахопліваць; гарадзіць’, дыял. таксама tveriu ’агароджваю’ і ’раблю сыр’. Зыходнае значэнне ’кораб, скрынка’ пашырана да ’выдзяўбаная (выкапаная) ёмістасць’ і ’каробка, футрына (дзвярэй і пад.)’. Гл. таксама Махэк₂, 662; Шустар-Шэўц, 1565.

Твары́ла 2 (твары́ло) ’чалавек, які ўсіх смяшыць, дзівачыць’ (пруж., Чэрн.). Аддзеяслоўны назоўнік ад тварыць ’вырабляць, вытвараць’ (гл. тварыць 1).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)