курс¹, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Напрамак руху, шлях (карабля, самалёта і пад.).

Самалёт узяў к. на поўдзень.

2. перан. Кірунак якой-н. палітычнай, грамадскай дзейнасці.

К. на раззбраенне.

Знешнепалітычны к.

3. Цана, па якой прадаюцца (купляюцца) каштоўныя паперы, валюта.

Валютны к.

Змагацца за ўстойлівы к. рубля.

◊

У курсе чаго (быць) і ў курс чаго (увайсці, увесці) — пра дасведчанасць у чым-н.

|| прым. курсавы́, -а́я, -о́е.

К. рух.

Курсавая табліца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

курс², -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Закончаны цыкл, увесь аб’ём спецыяльнага навучання, якіх-н. працэдур.

К. сярэдняй школы.

К. гразелячэння.

2. Асобная гадавая ступень адукацыі ў вышэйшай школе і спецыяльных навучальных установах, а таксама група навучэнцаў гэтай ступені.

Скончыць к. ва ўніверсітэце.

Стараста курса.

Студэнт трэцяга курса.

3. Выклад навуковай дысцыпліны ў вышэйшай школе, у спецыяльнай навучальнай установе.

Прачытаць к. лекцый па гісторыі Беларусі.

|| прым. курсавы́, -а́я, -о́е.

Курсавая работа студэнта.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

курс I (род. ку́рсу) м. (направление движения, развития) курс;

змяні́ць к. карабля́ — смени́ть курс корабля́;

узя́ць к. — взять курс

курс II

1. (род. ку́рса) в разн. знач. курс;

к. ле́кцый — курс ле́кций;

студэ́нт друго́га ку́рса — студе́нт второ́го ку́рса;

к. водалячэ́ння — курс водолече́ния;

афіцыя́льны к. рубля́ — официа́льный курс рубля́;

2. только мн. ку́рсы;

ку́рсы кро́йкі і шыцця́ — ку́рсы кро́йки и шитья́;

◊ у ку́рсе спра́вы — в ку́рсе де́ла;

уве́сці ў к. — (чаго) ввести́ в курс (чего)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

курс​I курс, род. ку́рсу м.;

держа́ть курс трыма́ць курс;

меня́ть курс мяня́ць курс;

◊

в ку́рсе де́ла у ку́рсе спра́вы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

курс​II

1. (учебный) курс, род. ку́рса м.;

курс ле́кций курс ле́кцый;

студе́нт второ́го курса студэ́нт друго́га ку́рса;

2. только мн. ку́рсы, -саў;

курсы кро́йки и шитья́ ку́рсы кро́ю і шыцця́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

курс ​1, ‑у, м.

1. Напрамак руху, шлях (карабля, самалёта і пад.). Змяніць курс карабля. □ Самалёт цвёрда лёг на свой курс — на захад. Новікаў.

2. перан. Напрамак палітыкі, дзейнасці. Курс на політэхнізацыю навучання. Курс на індустрыялізацыю краіны.

курс ​2, ‑а, м.

1. Сістэматычны выклад якой‑н. навуковай дысцыпліны, галіны ведаў, а таксама падручнік, які з’яўляецца такім выкладам. Курс гісторыі партыі. Курс вышэйшай матэматыкі.

2. Увесь аб’ём якога‑н. навучання. Курс сярэдняй школы. Універсітэцкі курс.

3. Навучальны год у спецыяльнай сярэдняй і вышэйшай навучальных установах. Закончыць тры курсы інстытута. // Разм. Студэнты пэўнага года навучання. Пяты курс здае дзяржаўныя экзамены.

4. толькі мн. (ку́рсы, ‑аў). Форма паскоранай падрыхтоўкі і павышэння кваліфікацыі кадраў. Курсы шафёраў. Курсы перападрыхтоўкі настаўнікаў.

5. Закончаны цыкл лячэбных працэдур. Курс лячэння.

6. У СССР — вартасць каштоўных папер, якая ўстанаўліваецца спецыяльнымі дзяржаўнымі нарматыўнымі актамі; у капіталістычных краінах — цана, па якой на біржы прадаюцца і купляюцца акцыі, аблігацыі, вэксалі і інш. каштоўныя паперы.

•••

У курсе чаго (быць) — пра дасведчанасць у чым‑н.

Увайсці ў курс гл. увайсці.

Увесці ў курс гл. увесці.

[Ад лац. cursus — ход, цячэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

курс м

1. Kurs m -es, -e, Ríchtung f -, -en; Lauf m -(e)s, Läufe, Fahrt f -, -en;

мяня́ць курс карабля́ den Kurs des Schíffes ändern [wéchseln];

2. перан Kurs m;

узя́ць курс на што-н Kurs auf etwas (A) néhmen*, éinen Kurs éinschlagen*;

трыма́ць курс на што-н Kurs auf etwas hálten*;

право́дзіць но́вы курс éinen néuen Kurs éinschlagen*;

3. (навучальны) Kurs m -es, -e, Léhrgang m -(e)s, -gänge, Kúrsus m -, Kúrse; Stúdi¦enjahr n -(e)s, -e (у ВНУ);

курс ле́кцый Vórlesungsreihe f -, -n, Vórlesungszyklus m -, -len;

вучы́цца на пе́ршым курсе im érsten Stúdi¦enjahr sein;

студэ́нты старэ́йшых курсаў Stúdenten der höheren Stúdi¦enjahre;

шафёрскія курсы Fáhrschullehrgang m, Fáhrschule f -, -n;

4. мед:

курс лячэ́ння Kur f -, -en;

прайсці́ курс лячэ́ння éine Kur máchen;

5. фін Kurs m;

бі́ржавы курс Börsenkurs m;

валю́тны курс Devísenkurs [-v-] m;

валю́тны свабо́дна вага́льны курс frei schwánkender Devísenkurs [-v-];

адзі́ны курс Éinheitskurs m;

пераразліко́вы курс Úmrechnungskurs m;

зні́зіць курс die Kúrse drücken;

курс паніжа́ецца die Kúrse fállen;

курс павыша́ецца die Kúrse stéigen;

ро́зніца ў курсе Kúrsdifferenz f -, -en;

◊ быць у курсе auf dem Láufenden sein, im Bílde sein;

трыма́ць каго-н у курсе auf dem Láufenden hálten*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Курс ’напрамак руху, шлях’ (ТСБМ). Запазычана праз рускую мову з ням. Kurs (Шанскі, 2, 8, 455).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

курс

(лац. cursus = ход, цячэнне)

1) напрамак руху, шлях (карабля, самалёта і інш.);

2) кірунак у палітыцы, грамадскай і інш. дзейнасці;

3) цана, па якой прадаюцца каштоўныя паперы (аблігацыі, вэксалі і інш.);

4) аб’ём якога-н. навучання (напр. к. сярэдняй школы);

5) год навучання ў вьппэйшай або сярэдняй спецыяльнай навучальнай установе;

6) сістэматычны выклад якой-н. навуковай дысцыпліны, а таксама падручнік з такім выкладам (напр. к. фізікі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

крос-ку́рс м фін Crossrate [´krɔs-] f -, -n; Devisenkurs [-´vi:-] m -es

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)