ко́ся

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ко́ся ко́сі
Р. ко́сі ко́сяў
Д. ко́сі ко́сям
В. ко́сю ко́сяў
Т. ко́сем ко́сямі
М. ко́сі ко́сях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ко́ся м., разг. (ласкательная кличка лошади) ко́ся

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ко́ся, ‑і, м.

Ласкальная назва каня. «Но, но, кося, — падахвочвалі мы яго. — Уставай, даражэнькі. А то так і ногі выцягнеш». Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ко́ся ’ласкальная назва каня’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., ТС, Яруш., Бяльк.). Магчыма, пры дапамозе гіпакарыстычнай суфіксацыі на ‑asia ад konь: *koniasia > kosia. Гл. SP, 2, 33.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ко́ся-ко́ся ’падзыванне коней’ (Ян., З нар. сл.). Гл. кося.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кось-кось ’падзыванне коней’ (ТСБМ, ТС, Нар. лекс., Бяльк., З нар. сл.). Гл. кося-кося і кося.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кось-кось межд. ко́ся-ко́ся;

◊ кось-ко́сь, паку́ль у агло́блі — посл. ко́зонька, ко́зонька, а прима́нят: волк тебя съешь!

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

но, выкл.

Вокліч, якім панукаюць каня. «Но, но, кося, — падахвочвалі мы.. [каня]. — Уставай, даражэнькі. А то так і ногі выцягнеш». Якімовіч.

•••

Ні тпру ні но гл. міру.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ксё-ксё ’выгукі, якімі падклікаюць жарабя’ (ТС). Параўн. кося ’ласкавая назва каня’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адко́швацца несов.

1. (кончать косьбу) отка́шиваться;

2. кося́, отдаля́ться;

1, 2 см. адкасі́цца

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)