ко́ль

выклічнік

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

коль союз, обл. калі́;

коль ско́ро калі́; (как только) як то́лькі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

коль

Том: 15, старонка: 223.

img/15/15-223_1283_Коль.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

коли́, коль (коли, коль) союз, уст., прост. калі́, як;

коль ско́ро книжн., уст. як то́лькі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Коль Гельмут

т. 8, с. 392

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

◎ На́кальны ’упарты, свавольнік, разбэшчаны, дураслівы, непаслухмяны (пераважна пра дзяцей падросткаў)’ (бялын., Янк. 3.). З *на‑коль‑ны, да кол, г. зн. ’варты, каб пасадзіць яго на кол’, параўн. накольнік (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ско́ро нареч.

1. (быстро) ху́тка, шпа́рка;

2. (в близком будущем) ху́тка;

◊

как ско́ро як (нако́лькі) ху́тка (ско́ра);

коль ско́ро як то́лькі, калі́; раз.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ВІДО́Р

(Widor) Шарль Мары (21.2.1844, г. Ліён, Францыя — 12.3.1937),

французскі арганіст, кампазітар, музыказнавец, педагог. Чл. Акадэміі прыгожых мастацтваў (1910). Праф. Парыжскай кансерваторыі (1891—1905). У 1870—1934 арганіст царквы Сен-Сюльпіс у Парыжы. Арганіст-віртуоз, імправізатар, канцэртаваў у многіх краінах. Па яго рэкамендацыі і пад яго наглядам устаноўлены арган фірмы «Кавае-Коль» у Вял. зале Маскоўскай кансерваторыі (у 1901 даў першы арганны канцэрт). Сярод твораў: 3 оперы, балет, творы для аркестра, 10 сімфоній і інш. творы для аргана, месы, камерна-інстр. ансамблі, фп. п’есы. Апублікаваў (разам з А.Швейцэрам) арганныя творы І.С.Баха (т. 1—5, 1912—14). Сярод вучняў: арганісты Л.Б’ёрн, М.Дзюпрэ, Швейцэр, кампазітары Д.Міё, К.Анегер.

т. 4, с. 142

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Consultatione re peracta nihil opus

Калі справа зроблена, парада не патрэбна.

Когда дело сделано, совет не нужен.

бел. Калі дзела зроблена, парадаю не дапаможаш.

рус. После дела за советом не ходят. После драки кулаками не машут. Коль дело сделано, советом не поможешь.

фр. Après fait ne vaut souhait (Сделав дело, не стоит спрашивать совета).

англ. It is late to seek advice after you have run into danger (Попав в беду, поздно спрашивать совета).

нем. Geschehene Dinge leiden keinen Rat (Сделанные дела не терпят совета).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Bonorum vita vacua est metu

Жыццё сумленных людзей свабоднае ад страху.

Жизнь честных людей свободна от страха.

бел. Не рабі ліхога і не бойся нічога. Сумленне ‒ сіла чалавека. У каго сумленне чыстае, той спіць спакойна. Чыя душа часнаку не ела, тая пахнуць не будзе.

рус. У кого совесть чиста, тому ничего не страшно. Коль совесть чиста, спи спокойно до утра. Виноватый винится, а правый ничего не боится. Чистая совесть ‒ лучшая подушка. У кого совесть чиста, у того подушка под головой не вертится.

фр. A bien faire nul craindre (Когда хорошо делаешь, нечего бояться).

англ. A clear conscience is a coat of mail (Чистая совесть, как кольчуга). Clear conscience is a sure card (Чистая совесть ‒ верная карта).

нем. Ehrlich währt am längsten (У честного долгий век).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)