клин
1. клін, род. клі́на м.;
2. с.-х. пале́так, -тка м.;
ярово́й клин яравы́ пале́так;
ози́мый клин азі́мы пале́так;
◊
клин клином вышиба́ть клін клі́нам выбіва́ць;
свет не клином сошёлся свет не клі́нам сышо́ўся;
куда́ ни кинь — всё клин погов. куды́ ні кінь — усю́ды клін.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пале́так, -тка м., с.-х. клин;
яравы́ п. — ярово́й клин
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Клін 1 ’завостраны ўнізе і расшыраны ўверсе кусок дрэва або металу, якім расколваюць або заціскаюць што-небудзь’ (ТСБМ, Шат., Касп., Сл. паўн.-зах.). Укр. клин, рус. клин, ст.-рус. клинъ, балг. клин, макед. клин, серб.-харв. кли̏н, славен. klìn, польск. klin, чэш. klín, славац. klin, в.-луж. klin, н.-луж. klin ’тс’. Прасл. klinъ да kъl‑inъ, якое ад kolti ’калоць’ (Трубачоў, Эт. сл., 10, 46). Гл. калоць.
Клін 2 ’устаўка ў адзенні, прарэх, шырынка’ (Сл. паўн.-зах.). Да клін 1. Другаснае значэнне ўзнікла на аснове знешняга падабенства часткі адзення да кліна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зажа́ты зажа́тый;
з. пале́так — зажа́тый клин
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ярово́й с.-х. яравы́;
ярово́й клин яравы́ пале́так;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
азі́мы ози́мый;
~мая пшані́ца — ози́мая пшени́ца;
а. клін — ози́мый клин
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
клін (род. клі́на) м., в разн. знач. клин;
дубо́вы к. — дубо́вый клин;
уста́віць ~ны́ ў рукавы́ — вста́вить кли́нья в рукава́;
к. пад ярыно́ю — клин под яровы́ми;
по́ле клі́нам урэ́залася ў лес — па́шня кли́ном вре́залась в лес;
бара́да клі́нам — борода́ кли́ном;
◊ убі́ць к. — вбить клин;
к. клі́нам выбіва́ць — клин кли́ном вышиба́ть;
свет клі́нам (не) сышо́ўся — свет кли́ном (не) сошёлся;
куды́ ні кінь — усю́ды к. — погов. куда́ ни кинь — всё клин;
яко́е дрэ́ва, такі́ і к., які́ ба́цька, такі́ і сын — посл. я́блоко от я́блони недалеко́ па́дает (отка́тывается)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ferrum ferro acuitur
Жалеза вастрыцца жалезам.
Железо острится железом.
бел. Клін клінам выбіваюць. Сіла сілу ломіць.
рус. Клин клином вышибают. Сила силу ломит. Сталь сталью острят.
фр. Cheville chasse l’autre (Клин вышибают клином).
англ. Iron sharpens iron (Железо точат железом).
нем. Ein Keil treibt anderen (Один клин гонит другой). Auf einen groben Klotz gehört ein grober Keil (К грубому чурбану относится грубый клин).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
цы́пель м.
1. о́стрый вы́ступ;
2. (у ключа) боро́дка ж.;
3. архит. серьга́ ж.;
4. (материи) клин
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Contra vulpem vulpinandum
Супраць ліс трэба хітраваць па-лісінаму.
Против лис нужно хитрить по-лисьи.
бел. Клін клінам выганяюць. І на хітрую лісу капкан знойдзецца.
рус. Клин клином вышибают.
фр. Agir en renard contre les renards (Хитрить по-лисьи против лис).
англ. Like cures like (Подобное лечат подобным).
нем. Druck erzeugt Gegendruck (Давление вызывает ответное давление). Ein Keil treibt den anderen (Один клин гонит другой).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)