качава́ць, качу́ю, качу́еш, качу́е; качу́й; незак.

Весці неаседлы лад жыцця, пераязджаць з месца на месца; вандраваць.

|| наз. качава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

качава́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. качу́ю качу́ем
2-я ас. качу́еш качу́еце
3-я ас. качу́е качу́юць
Прошлы час
м. качава́ў качава́лі
ж. качава́ла
н. качава́ла
Загадны лад
2-я ас. качу́й качу́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час качу́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

качава́ць несов. (вести кочевой образ жизни) кочева́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

качава́ць, качую, качуеш, начуе; незак.

Весці неаселы спосаб жыцця, пераязджаць з месца на месца; вандраваць. На чоўне прасмоленым з даўніх часоў Па хвалях крутых качую. А. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

качава́ць nomadiseren vi (s), ein Nomdenleben führen, umhrziehen* vi (s); umhrschweifen vi (s)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

качава́ць

(цюрк. köč, köčmek)

весці неаселы спосаб жыцця, пераязджаць з месца на месца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

koczować

незак. качаваць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Качэ́ўе ’стаянка качэўнікаў, а таксама мясцовасць, на якой качуюць’, качэўнікі ’народ, племя, якія вядуць качавы спосаб жыцця’, качавы́ ’які не мае аселасці; вандроўны’, ’звязаны з частай пераменай месца жыхарства’ (ТСБМ); качава́ць ’весці неаселы спосаб жыцця’. Ужо ў ст.-рус. мове было слова кочевати. Гэта запазычанне з цюрк. моў. Параўн. уйг., чагат. köč ’паездка, падарожжа, перасяленне’, köčmäkкачаваць’. Гл. Фасмер, 2, 357. Корань köč‑качаваць’ сустракаецца ў многіх цюрк. мовах. Параўн. яшчэ Шанскі, 2, К, 362.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

umhrziehen

* vi (s) вандрава́ць, качава́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

кочева́ть несов.

1. (вести кочевой образ жизни) качава́ць;

2. (переезжать, переходить с места на место) вандрава́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)