ка́тер мор. ка́тар, -ра м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сторожеви́к (сторожевой катер) вартавы́, -во́га м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ка́тэр ’катэр’ (ТСБМ, БРС). Рус. ка́тер, укр. ка́тер. У рус. мове запазычанне з англ. cutter ’тс’ у Пятроўскую эпоху азначала ’вялікая вёславая лодка, аднамачтавае судна’. Англ. cutter вытворнае ад cut ’рэзаць’; першапачаткова катэр ’судна, якое рэжа хвалі’. Упершыню фіксуецца ў пісьме князя Далгарукава Пятру I у 1714 г. Неабгрунтаваным было меркаванне Міклашыча аб магчымым паходжанні слова ка́тэр ад назвы галеры ка́торга (< с.-грэч. κάτεργον). Таксама няпэўнымі трэба лічыць параўнанні з гал. kotter або ням. Kutter (з фанетычных прычын). Параўн. Фасмер, 2, 210; Шанскі, 2, К, 95–96.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тарпе́дны в разн. знач. торпе́дный;
т. апара́т — торпе́дный аппара́т;
т. ка́тар — торпе́дный ка́тер
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
подвали́ть
1. разг. падвалі́ць, падсы́паць;
подвали́ть земли́ падвалі́ць (падсы́паць) зямлі́;
2. (о судах) падплы́сці, падплы́ць;
ка́тер подвали́л ка́тар падплы́ў;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нахілі́цца сов. наклони́ться; накрени́ться;
дзяўчы́на ~лася да ба́цькі — де́вушка наклони́лась к отцу́;
дрэ́ва ~лася да са́май зямлі́ — де́рево наклони́лось к са́мой земле́;
ка́тэр мо́цна ~лі́ўся — ка́тер си́льно накрени́лся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
праплы́сці сов.
1. в разн. знач. проплы́ть;
п. па Нёмане — проплы́ть по Нёману;
п. сто кіламе́траў — проплы́ть сто киломе́тров;
~лы́ў невялі́чкі ка́цер — проплы́л небольшо́й ка́тер;
по́бач ~лыла́ не́йкая по́стаць — ря́дом проплыла́ кака́я-то фигу́ра;
пе́рад вачы́ма ~лылі́ малю́нкі дзяці́нства — пе́ред глаза́ми проплы́ли карти́ны де́тства;
2. перен. (миновать) проте́чь;
~лылі́ гады́ — протекли́ го́ды
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падысці́ сов.
1. подойти́;
п. да стала́ — подойти́ к столу́;
ка́тэр падышо́ў да пры́стані — ка́тер подошёл к при́стани;
падышо́ў тэ́рмін зда́чы экза́менаў — подошёл срок сда́чи экза́менов;
2. (подо что-л.) подойти́;
п. пад мост — подойти́ под мост;
3. (оказаться подходящим по размерам, качеству и т.п.) подойти́, прийти́сь впо́ру;
4. (о тесте) подойти́, подня́ться;
◊ п. не з таго́ бо́ку — подойти́ не с той стороны́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
накірава́ць сов.
1. в разн. знач. напра́вить;
н. ка́тэр да бе́рага — напра́вить ка́тер к бе́регу;
н. да дырэ́ктара — напра́вить к дире́ктору;
н. на рабо́ту — напра́вить на рабо́ту;
н. збро́ю на во́рага — напра́вить ору́жие на врага́;
2. (научить) наста́вить;
н. на пра́вільны шлях — наста́вить на ве́рный путь;
3. напра́вить, устреми́ть; обрати́ть;
н. та́нкі на во́рага — напра́вить (устреми́ть) та́нки на врага́;
н. по́зірк — напра́вить (устреми́ть, обрати́ть) взор
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)