карце́чны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. карце́чны карце́чная карце́чнае карце́чныя
Р. карце́чнага карце́чнай
карце́чнае
карце́чнага карце́чных
Д. карце́чнаму карце́чнай карце́чнаму карце́чным
В. карце́чны (неадуш.)
карце́чнага (адуш.)
карце́чную карце́чнае карце́чныя (неадуш.)
карце́чных (адуш.)
Т. карце́чным карце́чнай
карце́чнаю
карце́чным карце́чнымі
М. карце́чным карце́чнай карце́чным карце́чных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

карце́чны карте́чный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

карце́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да карцечы. Карцечны зарад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

карце́ч, -ы, ж.

1. Артылерыйскі снарад, начынены круглымі кулямі для масавага паражэння жывой сілы праціўніка на блізкай адлегласці (уст.).

2. Буйны шрот для паляўнічага ружжа.

|| прым. карце́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

карте́чный воен. карце́чны;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Жэ́рабя ’ўмоўны знак пры вызначэнні парадку, чарговасці і да т. п.’ Балг. жрѐбие ’тс’. Параўн. рус. жребий (< ст.-сл.), дыял. же́ребей, же́ребий, укр. же́реб ’тс’, жеребій ’пэўная частка поля’ (Жэлях.), славац. žreb ’жэрабя’, ’латарэйны білет’, славен. žrêb ’жэрабя’, серб.-харв. жре̑б, жри̏јеб, ждре̑б ’тс’, макед. ждре̂б ’тс’. Ст.-слав. жрѣбъ, жрѣбии ’жэрабя’. Ст.-рус. жеребей ’жэрабя, доля, частка; карцечны шрот’. Ст.-прус. girbin ’лік’; параўн. літ. ger̃bti ’шанаваць’ (Параўн. прасл. *čьtǫ ’шаную’ і ’лічу’), ням. kerben ’рабіць зарубкі’, грэч. γράφω ’пішу’. Першапачаткова жэрабя ’кавалак дрэва з зарубкай (надпісам, лікам)’, ці ’адрэзак зямлі’. Бел. форма з суфіксам ‑я (< *‑ę < *‑ent) адлюстроўвае, відаць, невялікі памер гэтага кавалка шляхам аднясення да групы малых істот (і прадметаў). Зыходнае прасл. *žerb‑ < і.-е. *gerbh‑ ’рабіць рысы і г. д.’ Покарны, 1, 392; Фасмер, 47–48; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 297; Скок, 3, 672–673; БЕР, 1, 554; Траўтман, 87; Тапароў, E–H, 242; Хэмп, Этимология, 1981, 37.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)