каза́рма

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. каза́рма каза́рмы
Р. каза́рмы каза́рм
каза́рмаў
Д. каза́рме каза́рмам
В. каза́рму каза́рмы
Т. каза́рмай
каза́рмаю		 каза́рмамі
М. каза́рме каза́рмах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

каза́рма, -ы, мн. -ы, -за́рм і -аў, ж.

1. Спецыяльнае памяшканне для размяшчэння вайсковых часцей.

2. перан. Пра вялікі непрыгожы змрочны будынак.

|| прым. каза́рменны, -ая, -ае.

Казарменная дысцыпліна.

○

Казарменнае становішча — пастаяннае знаходжанне ў вайсковай часці або на прадпрыемстве людзей, пераведзеных на ваеннае становішча.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каза́рма ж. каза́рма

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

каза́рма каза́рма, -мы ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

«Казарма» (газ.) 2/45, 548, 560; 6/335

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

казарма

т. 7, с. 416

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

каза́рма, ‑ы, ж.

Спецыяльнае памяшканне для размяшчэння вайсковых часцей. Гэта быў вайсковы гарадок з простымі забрукаванымі вуліцамі, трохпавярховымі каменнымі казармамі, канюшнямі, майстэрнямі, гаражамі і пасярэдзіне пляцам для вайсковых заняткаў. Каваль. // Інтэрнат для рабочых у дарэвалюцыйнай Расіі. Падышла група рабочых з бліжэйшай пуцявой казармы. Лынькоў. // перан. Пра вялікі непрыгожы змрочна будынак.

[Іт. caserma.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каза́рма ж. вайск. Kasérne f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

каза́рма

(іт. caserma)

будынак для размяшчэння асабовага складу воінскай часці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Каша́ры (толькі ў мн. л.) ’казарма’ (ТСБМ, Шат. і інш.). Укр. дыял. коша́ра ’казарма’. Запазычанне з польск. koszary ’тс’. У польск. мове гэта слова з такім значэннем вядома з XVIII ст. Лічыцца, што ў польск. мове koszary ’казарма’ таго ж паходжання, што і польск. koszar, koszara ’загарадзь для авечак’. Значэнне ’казарма’, як думаюць, з’явілася пад уплывам іншага слова — kasarnia, запазычанага таксама ў XVIII ст. з ням. Kaserne (з ад’ідэацыяіі да польскіх слоў на ‑(ar)‑nia). Параўн. Бернекер. 587; Брукнер, 260. Няясным усё ж застаецца, аднак, пытанне, чаму гэта слова ўжывалася іменна ў мн. ліку.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)