зя́блік
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
зя́блік |
зя́блікі |
| Р. |
зя́бліка |
зя́блікаў |
| Д. |
зя́бліку |
зя́блікам |
| В. |
зя́бліка |
зя́блікаў |
| Т. |
зя́блікам |
зя́блікамі |
| М. |
зя́бліку |
зя́бліках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
зя́блік м., см. берасця́нка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зя́блік, ‑а, м.
Лясная пеўчая птушка з чырванаватым пер’ем па баках; берасцянка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
берасця́нка², -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
Лясная пеўчая птушка атрада вераб’іных; зяблік.
|| прым. берасця́нкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
finch [fɪntʃ] n. zool. берасця́нка, зя́блік
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
зя́блик м., зоол. берасця́нка, -кі ж., зя́блік, -ка м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Сту́дзька ‘чалавек, які баіцца холаду, мярзляк’ (Нас.), ‘зяблік, берасцянка’ (Байк. і Некр.). Вытворнае ад студзіць з суф. ‑к(а). У апошнім значэнні, відаць, штучнае ўтварэнне, калька рус. зяблик.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
берасця́нка 1, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
1. Каробка, сплеценая з бяросты.
2. Лёгкі адна- або двухвёсельны човен.
берасця́нка 2, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Невялікая лясная пеўчая птушка атрада вераб’іных; зяблік. Жыве берасцянка ў сухіх хвойных і лісцевых лясах, яна не любіць вільготных і балоцістых мясцін. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пе́начка ’птушка атрада вераб’іных, Phylloscopus’ (ТСБМ). Укр. пі́ночка, рус. пе́ночка ’тс’, дыял. ’малінаўка’, польск. pienka ’сітаўка, (жоўтая) пліска’, ст.-польск. ’шчыгол’, ’зяблік’, н.-луж. pěnica, чэш. pěnice, славац. penica, славен. pẹ́nica, peníca ’валасянка’. Няма адзінай думкі наконт паходжання. Сной (Бязлай, 3, 25) зыходзіць з прасл. *pě(g)nica/*pęga ’невялікая пеўчая птушка’, пацвярджаючы супастаўленне Міклашыча (245) з літ. spigti ’свістаць, шчабятаць’, speñgti ’звінець, гудзець, шумець’. Махэк₂ (443) мяркуе, што pěnice паходзіць з *pěhnice < pěhza ’валасянка’, паходжанне якога няяснае. Брукнер (409) звязвае польск. pienka з пянька́ (каноплі), Мараўскі (Sprawozdania Poznańskiego TPN, 1, 1928, 37) і Сакалоўскі (Ptaki ziem pol., 2, W-wa. 1952, 162) выводзяць слова з гукапераймання pink‑pink, якое стала падставай нават для ням. Fink (ст.-в.-ням. fincho ’зяблік’), англ. finch, італ. pincione, грэч. σπίγγος ’тс’, гл. Струтыньскі, 95, які мяркуе, што pěnъka узнікла на слав. глебе. Беларуская назва, хутчэй за ўсё, запазычана з рускай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)