Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
зве́чаранареч. с наступле́нием су́мерек, ве́чером
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зве́чара, прысл.
Вечарам, да надыходу ночы. Звечара .. [салдат] падганяў коней, быццам спяшаўся прыспець некуды да нейкага пэўнага часу.Лобан.— Варту пастаў, ціхую такую, непрыкметную — асабліва звечара ды ноччу.Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зве́чарапрысл. am Ábend, ábends
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
зо́рна, безас.узнач.вык.
Пра наяўнасць мноства зорак на небе. Звечара было зорна, месячна.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пагарачы́цца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
1. Выказаць залішнюю раздражнёнасць, нервовасць, гарачнасць. [Міканор] тут жа сам адчуў, што перагнуў, пагарачыўся лішне, але не паказаў нікому гэтага.Мележ.
2. Праявіць паспешлівасць. Унутраны голас падказвае, што .. [партызаны] пагарачыліся, не варта было звечара кідацца сюды, У цёмны мокры лес.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сядзе́нне, ‑я, н.
1.Дзеяннепаводледзеясл. сядзець (у 1–5 знач.).
2. Месца, прадмет, на якім сядзяць, на які садзяцца. Сяргею чамусьці не сядзелася, нібы ў сядзенні таго крэсла, на якім ён круціўся, быў востры цвік.Сабаленка.Вёў матацыкл Цімка, сын жа сядзеў на заднім сядзенні.Карпаў.Воз [маці і Саша] рыхтуюць звечара. Мажуць дзёгцем калёсы, мосцяць канюшынай (пакарміць Сіўку) сядзенне, кладуць для нечага дошкі.Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падагрэ́ць, ‑грэю, ‑грэеш, ‑грэе; зак., каго-што.
1. Крыху, злёгку нагрэць. Падагрэць ваду на сонцы.
2. Зрабіць гарачай ежу. Падагрэць суп. □ [Вільгельміна:] — Можа вам гарбаты падагрэць, Рыгор?Гартны.Гаспадар сабраў сваё паляўнічае начынне, а.. [гаспадыня] падагрэла падрыхтаванае звечара сняданне.Кірэенка.
3.перан. Давесці да стану ўзбуджэння. Рашучасць, з якой выступіў Мазоўка, падштурхнула і падагрэла Кучука.Лобан.
4.перан. Зрабіць мацнейшым; узбудзіць. Падагрэць азарт. □ Цяпер Граноўская спяшалася падагрэць і без таго гарачыя спрэчкі.Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Aurora musis amica (est)
Аўрора ‒ сяброўка музам (г. зн. ранішнія гадзіны спрыяльныя для заняткаў навукамі і мастацтвам).
Аврора ‒ подруга музам (т. е. утренние часы благоприятны для занятий науками и искусством).
бел. Думай звечара, а рабі зрання. Ранак мудрэйшы за вечар. Ранняя адна гадзіна варта трох вечаровых.
рус. Утро вечера мудренее. Утренний час дарит золотом нас. Каждое дело надо с утра начинать. Встанешь пораньше, начнёшь подальше.
фр. La nuit porte conseil (Ночь несёт совет).
англ. An early riser is sure to be in luck (Везёт тому, кто рано встаёт).
нем. Früh auf, gut Lauf (Рано встаёшь, хороший бег).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)