Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
збіра́ цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. збіра́ юся
збіра́ емся
2-я ас. збіра́ ешся
збіра́ ецеся
3-я ас. збіра́ ецца
збіра́ юцца
Прошлы час
м. збіра́ ўся
збіра́ ліся
ж. збіра́ лася
н. збіра́ лася
Загадны лад
2-я ас. збіра́ йся
збіра́ йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час збіра́ ючыся
Крыніцы:
dzsl2007 ,
krapivabr2012 ,
piskunou2012 ,
sbm2012 ,
tsblm1996 ,
tsbm1984 .
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
збіра́ цца несов. в разн. знач. а́ ться; (в одном месте — ещё ) сосредото́ чиваться; скопля́ ться; (организовываться — ещё ) скола́ чиваться; (в дорогу — ещё ) снаряжа́ ться; (вознамериваться — ещё ) намерева́ ться, предполага́ ть; см. а́ цца;
2. страд. а́ ться; сосредото́ чиваться; скола́ чиваться; взы́ скиваться, взима́ ться, снаряжа́ ться; подбира́ ться; копи́ ться, ска́ пливаться; сберега́ ться, прика́ пливаться, нака́ пливаться; убира́ ться; снима́ ться; см. а́ ць;
◊ з. з ду́ мкамі а́ ться с мы́ слями;
го́ лы збіра́ йся, го́ лы гато́ ў погов. о́ лый собира́ йся, го́ лый гото́ в
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
збіра́ цца ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да сабрацца.
2. Зал. да збіраць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
збірацца разм. ); спаўзацца, споўзвацца, злятацца, сцякацца (перан. )
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
сабра́ цца , збяру́ ся, збярэ́ шся, збярэ́ цца; збяро́ мся, збераце́ ся, збяру́ цца; збяры́ ся; зак.
1. (1 і 2 ас. адз. звычайна не ўжыв. ). Сысціся, з’ехацца, згрупавацца ў адно месца.
Сабраліся ўсе ўдзельнікі паходу.
Вечарам уся сям’я сабралася дома.
2. (1 і 2 ас. адз. звычайна не ўжыв. ). Паступова накапіцца, назбірацца ў адным месцы.
Сабралася нямала ягад.
Над балотам збіраюцца хмары.
3. Падрыхтаваць, нагатаваць усё неабходнае для паездкі, паходу куды-н.
С. ў горад.
С. на паляванне.
4. з інф. Наважыцца зрабіць што-н.
С. вячэраць.
С. садзіць агарод.
◊
Сабрацца з думкамі — унутрана арганізаваць сябе.
Сабрацца з духам — набрацца смеласці.
Сабрацца ў прочкі — звычайна пайсці ад мужа; пакінуць сваю сям’ю з-за неладоў.
Сабрацца ў свіныя галасы (разм. ) — у позні час, са спазненнем.
|| незак. збіра́ цца а́ юся, -а́ ешся. -а́ ецца.
|| наз. збор , -у, м. знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
копи́ ться
1. збіра́ цца ;
2. страд. а́ сіцца, збіра́ цца ; см. копи́ ть 1
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
то́ ўпіцца , 1 і 2 ас. адз. не ўжыв. , -піцца; незак.
Збірацца дзе-н. вялікай групай, утвараць натоўп.
Каля рэчкі тоўпіліся людзі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
групава́ цца , 1 і 2 ас. адз. не ўжыв. , -пу́ ецца; -пу́ емся, -пу́ ецеся, -пу́ юцца; незак.
Размяшчацца, збірацца групамі.
|| зак. згрупава́ цца , -пу́ ецца; -пу́ емся, -пу́ ецеся, -пу́ юцца; -пу́ йцеся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)