засте́нок м.
1. (место пыток) катава́льня, -ні ж., засце́нак, -нка м.;
2. ист. (небольшое селение) засце́нак, -нка м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
катава́льня ж. (место пыток) засте́нок м.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
засце́нак I, -нка м. (место пыток) засте́нок
засце́нак II, -нка м., ист. (небольшое селение) засте́нок
засце́нак III, -нка м. заку́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Засце́нак 1 ’месца жорсткіх катаванняў у Маскоўскай Русі’ (> ’месца катаванняў’). Рус. засте́нок ’тс’, дыял. ’перагародка’, ’месца каля дома’, польск. уст. zaścianek ’засек’, ’часовы карцэр, адгароджаны ў хаце’. Параўн. засценак 2, дзе іншыя слав. адпаведнікі. Бел. засце́нак 1 з рус., дзе адбывалася семантычная спецыялізацыя на базе ’месца за сценкай’, Шанскі, 2, З, 64.
Засценак 2 ’хутар дробнай шляхты, якая арэндавала землі, што не ўвайшлі ў сялянскія надзелы ў Рэчы Паспалітай пасля 1557 г.’ Рус. смал. засте́нок ’неакрэсленая мера плошчы’, ’палоска нівы’, валаг. смал. ’месца каля дома’, польск. zaścianek ’вёска, хутар, у якой жыве дробная шляхта’, чэш. zástěnek ’закутак, месца за сценкай, тэраса’. Ст.-рус. застѣнокъ ’частка царквы’ (XI ст.), ’месца паміж дзвюма сценамі ўмацаванага горада’ (XVII ст.). Значэнне засценак 2 указвае на польск. як крыніцу запазычання з далейшым падвядзеннем пад усх.-слав. мадэль (ě > e). Утворана, відаць, у зах.-слав. ад stěna (гл. сцяна) конфіксам *za‑ + ‑ъkъ (параўн. завулак, засенак, закамінак, застрэшак, Сцяцко, Афікс. наз., 237).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)