Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
запо́наж. (в экипаже) по́лость
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
запо́на, ‑ы, ж.
Пакрывала для ног у брычцы. Карэта рушыла. Сядок усміхнуўся, прыкрыў ногі запонай і адкінуў фіранку са слюдзянога акенца.Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запона
Том: 11, старонка: 100.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
по́лостьII(в экипаже)запо́на, -ны ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
За́пан ’фартух’ (Жд. 2, Мат. Гом.), запо́н, запо́нка ’тс’ (Мат. Гом.). Рус.дыял.за́по́н ’фартух’, укр.запо́на ’заслона; пакрывала; засцежка; перашкода’, польск.zapona ’засцежка, заслона’, чэш.zápona, zápon ’засцежка, заслона’, славац.zápona ’засцежка, фартух’, славен.zapòn, zapȏna ’засцежка’, серб.-харв.за́пон(а) ’засцежка; затрымка’. Бязафіксны назоўнік ад дзеяслова *zapenti (> zapęti) з чаргаваннем e/о. Za‑pę‑tі — прэфіксальнае ўтварэнне ад pęti (гл. пяць2, апона). Варыянты націску ў рус., бел. звязаны з наяўнасцю ці адсутнасцю дзеяння закона Шахматава ў розных дыялектах. Форма запо́нка мае суфікс ‑к‑a, утворана пазней ад запона. Фасмер, 2, 78; Брукнер, 645.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
apron
[ˈeɪprən]1.
n.
1) фарту́х, хварту́х -а́m.
2) запо́наf. (у бры́чцы)
3) Theatr. авансцэ́на f.
4) пляцо́ўка пе́рад анга́рам
2.
v.
адзява́ць фарту́х
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
хварту́х, ‑а, м.
Абл.
1. Рабочае адзенне ў выглядзе куска тканіны, скуры, брызенту пэўнага фасону і памеру, якое падвязваюць спераду, каб засцерагчы ад забруджвання сукенку, спадніцу, касцюм. Нявестка сабрала ў хвартух відэльцы, лыжкі, чаркі і выйшла.Кавалёў.Мама і стол заслала настольнікам, і хату разы два перамяла, і хвартух новы падвязала.Брыль.Сам Міхал ужо не працуе — працуюць яго чатыры сыны, якія стаяць пры горнах, — кожны ў скураным хвартуху...Пестрак.
2. Скураная, брызентавая, палатняная покрыўка, запона, што засцерагаюць машыны, механізмы і пад. ад пылу, бруду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
boot
[bu:t]1.
n.
1) бот -а m., чо́бат -а m., чараві́к вышэ́й ко́сткі
2) кало́дкі pl. (прыла́да катава́ньня)
3) Brit. бага́жнік -а m. (у а́ўце)
4) запо́наf.
2.
v.t.
1) абува́ць (бо́ты)
2) Sl. дава́ць высьпя́тка (наго́ю)
3)
а) Baseball прамахну́цца
б) Sl. празява́ць наго́ду
4) informal пазбыва́цца; звальня́ць
5) Comput. запуска́ць, загружа́ць
•
- bet your boots
- die with one’s boots on
- lick the boots of
- the boot
- to boot
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
