заплю́шчыцца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. заплю́шчуся заплю́шчымся
2-я ас. заплю́шчышся заплю́шчыцеся
3-я ас. заплю́шчыцца заплю́шчацца
Прошлы час
м. заплю́шчыўся заплю́шчыліся
ж. заплю́шчылася
н. заплю́шчылася
Загадны лад
2-я ас. заплю́шчыся заплю́шчыцеся
Дзеепрыслоўе
прош. час заплю́шчыўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

заплю́шчыцца сов. (о глазах) закры́ться, сомкну́ться, смежи́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заплю́шчыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.

1. Прыкрыцца павекамі, зажмурыцца (пра вочы). [Волечка] зноў цяжка дыхала, твар яе яшчэ больш гарэў і вочы заплюшчыліся. Чорны.

2. Закрыць свае вочы; зажмурыцца. Хлопцы ступілі з сянец у хату і заплюшчыліся пасля цемры. Паўлаў. Ларысе святло .. разанула па вачах, і яна таксама заплюшчылася. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сплю́шчыцца¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -шчыцца; зак.

Пра вочы, павекі: заплюшчыцца.

|| незак. сплю́шчвацца, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самкну́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не́цца; зак.

1. Злучыцца, стаць шчыльным.

Шарэнгі самкнуліся.

2. Пра вочы, губы і пад.: заплюшчыцца, стуліцца.

Вусны самкнуліся.

|| незак. змыка́цца, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

змру́жыцца, ‑жыцца; зак.

Абл. Заплюшчыцца, самкнуцца (пра вочы, павекі). Якое дзіва тут, Што змружацца павекі: Ад рання інстытут, Пасля — бібліятэкі. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазліпа́цца, ‑аецца; зак.

1. Зліпнуцца — пра ўсё, многае. Валасы пазліпаліся над ілбамі ад крыві. Галавач.

2. перан. Заплюшчыцца — пра ўсё, многае. Павекі пазліпаліся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стулі́цца, стулю́ся, сту́лішся, сту́ліцца; зак.

1. Скурчыцца; сагнуцца.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра губы, вочы і пад.: шчыльна сціснуцца, заплюшчыцца.

Вусны стуліліся ад злосці.

3. Схавацца дзе-н. за што-н. (разм.).

С. за кустом.

|| незак. сту́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. сту́льванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сплю́шчыцца ​1, ‑шчыцца; зак.

Заплюшчыцца (пра вочы, павекі). Сплюшчыліся вочы Толькі перад ранкам... Русак.

сплю́шчыцца ​2, ‑шчыцца; зак.

Зрабіцца пляскатым ад ціску, удару. Ляжыць паравоз мой, .. тэндэр убок схіліўся і сплюшчыўся ў блін, а за тэндэрам груба вагонаў. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сомкну́ться

1. самкну́цца, злучы́цца;

2. (о глазах) сплю́шчыцца, заплю́шчыцца, мног. пазаплю́шчвацца, зве́сціся; (о губах) стулі́цца; (о створчатых предметах) скла́сціся.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)