запаве́траць
дзеяслоў, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
запаве́трае |
запаве́траюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
запаве́траў |
запаве́тралі |
| ж. |
запаве́трала |
| н. |
запаве́трала |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
запаве́траць сов., разг.: каб ты ~траў! чтоб ты пропа́л!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
запаве́траць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
У выразах: каб ты запаветраў; хай яно запаветрае — каб ты прапаў (згінуў); хай яно прападзе (згіне). — Гэ, — загуў басам Алесь, — ці адну ноч не спаў я! Няхай яно, брат, запаветрае. Колас.
[Ад даўнейшага слова «поветрие» — пошасць, мор.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запаве́трыць
‘заразіць, засмуродзіць паветра; знікнуць, прапасці’
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
запаве́тру |
запаве́трым |
| 2-я ас. |
запаве́трыш |
запаве́трыце |
| 3-я ас. |
запаве́трыць |
запаве́траць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
запаве́трыў |
запаве́трылі |
| ж. |
запаве́трыла |
| н. |
запаве́трыла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
запаве́тры |
запаве́трыце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
запаве́трыўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
хай, часціца і злучн.
Разм.
1. часціца. Тое, што і няхай (у 1–3 знач.). Хай злыдні над намі скрыгочуць зубамі — Любі сваю ніву, свой край. Купала.
2. злучн. Тое, што і няхай (у 4 знач.).. Чалавеку заўсёды хочацца думаць аб прыемным, хай нават прыемнага адна кропля. Каршукоў.
•••
Не ў гнеў (крыўду) хай будзе сказана гл. быць.
Хай адсохнуць (у мяне) рукі і ногі гл. адсохнуць.
Хай ён (яна, яно) згарыць гл. згарэць.
Хай сабе гл. сабе.
Хай яно гарам гарыць гл. гарэць.
Хай яно запаветрае гл. запаветраць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знікнуць, прапасці, запрапасціцца, згінуць, згубіцца, звесціся, перавесціся; заваліцца, дзецца, падзецца, запаветраць (разм.); кануць (уст.); счэзнуць (абл.); прайсці, сысці, выветрыцца, вытхнуцца, развеяцца, разляцецца, змыцца, растаць, расплысціся, разысціся, патануць, згаснуць, пагаснуць, заглухнуць (перан.) □ як у вадзе растаць, як праз зямлю праваліцца, як у ваду кануць, кануць у небыццё
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)