залата́р

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. залата́р залатары́
Р. залатара́ залатаро́ў
Д. залатару́ залатара́м
В. залатара́ залатаро́ў
Т. залатаро́м залатара́мі
М. залатару́ залатара́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

залата́р, -ра́ м.

1. уст. (ювелир) золота́рь;

2. разг. (ассенизатор) золота́рь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

залата́р, ‑а, м.

1. Уст. Майстар па вырабу розных рэчаў з золата; ювелір. З граматы 1499 г. нам вядома, што ў гэты час сярод рамеснікаў Мінска налічвалася значная колькасць залатароў. «Беларусь».

2. Даўнейшая іранічная назва асенізатара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Залатар І. Ф. 1/457, 458; 8/166

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

золота́рь

1. (ювелир) уст. залата́р, -ра́ м.;

2. (позолотчик) спец. пазало́тнік, -ка м.;

3. (ассенизатор) прост., уст. залата́р, -ра́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зло́тнік, ‑а, м.

Уст. Тое, што і залатар (у 1 знач.). Перш уздумалася .. [Любе] несці пярсцёнак да злотніка, каб той пераліў яго на завушніцы. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

goldsmith

[ˈgoʊldsmɪӨ]

n.

залата́р -а́ m., ювэлі́р -а m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ма́стер ма́йстар, -тра м., разг. ма́йстра, -ра м.;

заводско́й ма́стер заво́дскі ма́йстар;

сапо́жный ма́стер шаве́ц;

золоты́х дел ма́стер залата́р, (ювелир) ювелі́р;

ма́стер спо́рта ма́йстар спо́рту;

ма́стер высо́ких урожа́ев ма́йстар высо́кіх ураджа́яў;

◊

ма́стер на все ру́ки ма́йстар на ўсе ру́кі;

де́ло ма́стера бои́тся погов. спра́ва ма́йстра баі́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ма́йстар м.

1. (на заводзе) Wérkmeister m -s, -, Méister m -s, -;

2. (кваліфікаваны работнік) скрыпі́чны ма́йстар Géigenbauer m -s, -;

гадзі́ннікавы ма́йстар Úhrmacher m -s, -;

ма́йстар-залата́р [-зло́тнік] Góldschmied m -(e)s, -e; Juwelíer m -s, -e;

3. (хто дасягнуў вялікага майстэрства ў сваёй справе) Méister m -s, -; Könner m -s, - (знаўца);

ма́йстар жы́вапісу Méister der Maleréi [des Pínsels], ein gróßer Máler;

ён ма́йстар сваёй спра́вы er ist ein Méister séines Fachs [in séinem Fach]; er verstéht [kann] séine Sáche aus dem Efféff (разм.);

4. спарт. (тытул):

ма́йстар спо́рту Méister des Sports;

заслу́жаны ма́йстар спо́рту Verdíenter Méister des Sports;

ганаро́вы ма́йстар спо́рту Éhrenhafter Méister des Sports;

◊

ён ма́йстар на ўсе́ ру́кі разм. jéde Árbeit geht ihm leicht [glatt] von der Hand; er ist ein Táusendkünstler

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

золото́й

1. прил., в разн. знач. залаты́;

золотые ро́ссыпи залаты́я ро́ссыпы;

золото́е кольцо́ залаты́ пярсцёнак;

золото́й запа́с залаты́ запа́с;

золота́я ро́зга бот. залаці́сты су́мнік;

золото́й станда́рт залаты́ станда́рт;

золото́й фонд залаты́ фонд;

золоты́х дел ма́стер уст. залата́р, (ювелир) ювелі́р;

2. сущ. (монета) уст. залаты́, -то́га м., чырво́нец, -нца м.;

◊

золота́я середи́на залата́я сярэ́дзіна;

золото́е сече́ние мат. залато́е сячэ́нне;

золото́й век залаты́ век;

золоты́е ру́ки залаты́я ру́кі;

золоты́е слова́ залаты́я сло́вы;

золота́я о́сень залата́я во́сень;

золота́я молодёжь залата́я мо́ладзь;

золота́я сва́дьба залато́е вясе́лле;

золота́я жи́ла залата́я жы́ла;

золото́е вре́мя (упуска́ть) марнава́ць (ма́рна тра́ціць), упуска́ць (залаты́) час;

сули́ть (обеща́ть) золоты́е го́ры абяца́ць залаты́я го́ры;

золото́е дно залато́е дно.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)