заве́дама
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| заве́дама |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
заве́дама нареч. заве́домо
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заве́дамы, -ая, -ае.
Наперад добра вядомы; несумненны (звычайна пра што-н. адмоўнае).
З. нягоднік.
Заведамая хлусня.
Заведама (прысл.) непраўдзівыя звесткі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ражо́н, -жна́, мн. -жны́, -жно́ў, м. (уст.).
Востры кій.
◊
Лезці на ражон (разм., неадабр.) — брацца за што-н. заведама рызыкоўнае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заве́домо нареч. заве́дама; (сознательно) свядо́ма; (явно) я́ўна;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паклёпнічаць, -аю, -аеш, -ае; незак., на каго-што.
Распаўсюджваць пра каго-, што-н. заведама лжывыя чуткі.
|| зак. напаклёпнічаць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. паклёпніцтва, -а, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыпі́ска, -і, ДМ -пі́сцы, мн. -і, -сак, ж.
1. гл. прыпісаць.
2. Дадатак да напісанага.
П. другім чарнілам.
3. часцей мн. Заведама завышаныя, несапраўдныя паказчыкі поспехаў вытворчасці, выканання плана і пад.
Барацьба з прыпіскамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ЗЛАЧЫ́НСТВЫ СУ́ПРАЦЬ ПРАВАСУ́ДДЗЯ,
наўмысныя злачынствы, накіраваныя супраць дзейнасці дзярж. органаў, якія забяспечваюць ажыццяўленне правасуддзя. Адрозніваюць злачынствы, што ўчыняюцца службовымі асобамі органаў правасуддзя і інш. дзярж. органаў, якія забяспечваюць ажыццяўленне правасуддзя, і З.с.п., што ўчыняюцца інш. асобамі. Паводле заканадаўства Рэспублікі Беларусь крымін. адказнасць настае за прыцягненне да крымін. адказнасці заведама невінаватага, умяшанне ў вырашэнне судовых спраў, вынясенне заведама неправасуднага прыгавору (рашэння, вызначэння, пастановы), заведама незаконныя арышт або затрыманне, прымушэнне да дачы паказання, за пагрозы ў адрас суддзі ці абразу яго, заведама лжывае паказанне, адказ сведкі або пацярпелага ад дачы паказанняў, выдачу звестак папярэдняга следства або дазнання, уцёкі з месца зняволення або з-пад варты, ухіленне ад адбывання пакарання ў выглядзе пазбаўлення волі, невыкананне суд. рашэння, укрыццё злачынстваў або неданясенне пра злачынства і інш.
Э.І.Кузьмянкова.
т. 7, с. 74
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
паклёпнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Займацца паклёпам, распаўсюджваць пра каго‑н. заведама ілжывыя чуткі; нагаворваць на каго‑н. [Бацькі] раптам змянілі тактыку: перасталі лямантаваць і паклёпнічаць на сына. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сафі́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Кніжн.
1. Той, хто карыстаецца сафізмамі для доказу заведама няправільных думак, сцвярджэнняў.
2. Старажытнагрэчаскі мысліцель 5–4 стст. да н. э., які выступаў у якасці прафесійнага настаўніка філасофіі, красамоўства, майстэрства весці спрэчкі.
[Грэч. sophistēs — майстар, мудрэц, ілжэмудрэц.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)