за́вад, -у, м.

У выразе: і заваду няма (разм.) — няма і ніколі не было.

Ласёў тут і заваду няма.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

За́вад

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. За́вад
Р. За́вада
Д. За́ваду
В. За́вад
Т. За́вадам
М. За́вадзе

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

за́вад

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. за́вад
Р. за́ваду

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

за́вад, -ду м.: і ~ду няма́ и в поми́не нет, и в заво́де нет

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

за́вад, ‑у, м.

У выразе: і заваду няма гл. няма.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

за́вад

1. Месца, дзе зроблена печ для вырабу шкла, для выпальвання вугалю, для выганкі смалы, дзёгцю (Маг. губ. Карскі, 3).

2. Новае месца пасялення; пачатак забудавання (Слаўг.).

3. Парода, звычайна гатунковае насенне (Слаўг.).

4. Пчальнік (Слаўг.).

□ в. За́вад (цяпер частка в. Віравая), в. За́вад (Пчэльня) Слаўг.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

За́вад-Вірава́я

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне

адз.
ж.
Н. За́вад-Вірава́я
Р. За́вад-Віраво́й
Д. За́вад-Віраво́й
В. За́вад-Віраву́ю
Т. За́вад-Віраво́й
За́вад-Віраво́ю
М. За́вад-Віраво́й

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зава́да

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. зава́да зава́ды
Р. зава́ды зава́д
Д. зава́дзе зава́дам
В. зава́ду зава́ды
Т. зава́дай
зава́даю		 зава́дамі
М. зава́дзе зава́дах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зава́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Разм.

1. Загана, недахоп. Гэта толькі мы адны патрапілі, Не хаваючы сваіх завад, Дыктаваць папраўкі геаграфіі І наноў гісторыю каваць. Лужанін.

2. Перашкода. Слабаму жывату і вада — завада. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адпе́рці, адапру, адапрэш, адапрэ; адапром, адапраце; пр. адпёр, ‑перла; заг. адапры; зак., што.

1. Адчыніць, зняўшы запоры (зашчэпку, засаўку, завад). З гучным клопатам вецер Вароты адпёр і запёр. На кані сваім дзеці Уз’ехалі ціха на двор. Куляшоў.

2. Разм. Хутка аднесці што‑н. цяжкае. Адперці мех бульбы на воз.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)