Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
жо́лаб, -а, мн. жалабы́, жалабо́ў, м.
1. Прадаўгаватае паглыбленне, зробленае ў чым-н., а таксама прыстасаванне з дошак, ліставога жалеза і пад. для сцёку вадкасцей або перасыпання чаго-н.
2. Кармушка для жывёлы.
|| памянш.жалабо́к, -бка́, мн. -бкі́, -бко́ў, м. (да 1 знач.).
|| прым.жалабо́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жо́лабм.
1. (для стока воды) жёлоб;
2. (для кормления скота) корму́шка ж.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жо́лаб, ‑а; мн. жалабы, ‑оў; м.
1. Прадаўгаватае паглыбленне, выдзеўбанае ў чым‑н., а таксама прыстасаванне падобнай формы з дошак, ліставога жалеза і пад. для сцёку вадкасцей або перасыпання чаго‑н. Па жолабе наліўся залаты чыгун.Карпаў.// Прадаўгаватае паглыбленне ў грунце, па якім сцякае што‑н. Унь там рачулка срэбрам літым Бяжыць па жолабе размытым.Колас.
2. Карыта, у якое закладваецца корм жывёле. Капейка зноў пачаў хваліць — і кабылу.., і жолаб, у якім Міхась абмешваў вотру[б’ем] сечку.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жо́лабм
1. Rinne f -, -n; тэх Kéhle f -, -n;
2. (карыта) Fútterkrippe f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Жо́лаб ’прадаўгаватае паглыбленне; карыта’. Рус.желоб ’прыстасаванне для стоку вады’, укр.жо́лоб ’карыта, прыстасаванне для перасыпання, пералівання’, польск.żłób, серб.-луж.žłob, чэш., славац.žlab, славен.žlêb, балг., макед.жлеб ’тс’. Ст.-рус.желобъ, жолобъ. Ц.-слав.жлѣбъ. Прасл.*želbъ < gelbъ. Ільінскі (РФВ, 1918, 78, 3–4, 198) звязваў са ст.-ісл.golf ’унутранасць пасудзіны; падлога’. Фасмер, 2, 61; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 282; БЕР, І, 550; Махэк₂, 729; Скок, 3, 683. Пятлёва (Этимология, 1975, 47–49) звязвае з серб.-харв.ижуњити ’выдаўбаць’ і лічыць першасным значэнне ’выдаўбанае’. Іншыя этымалогіі (гл. Фасмер) малаверагодныя.