жале́зны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. жале́зны жале́зная жале́знае жале́зныя
Р. жале́знага жале́знай
жале́знае		 жале́знага жале́зных
Д. жале́знаму жале́знай жале́знаму жале́зным
В. жале́зны (неадуш.)
жале́знага (адуш.)		 жале́зную жале́знае жале́зныя (неадуш.)
жале́зных (адуш.)
Т. жале́зным жале́знай
жале́знаю		 жале́зным жале́знымі
М. жале́зным жале́знай жале́зным жале́зных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

жале́зны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. жале́зны жале́зная жале́знае жале́зныя
Р. жале́знага жале́знай
жале́знае		 жале́знага жале́зных
Д. жале́знаму жале́знай жале́знаму жале́зным
В. жале́зны (неадуш.)
жале́знага (адуш.)		 жале́зную жале́знае жале́зныя (неадуш.)
жале́зных (адуш.)
Т. жале́зным жале́знай
жале́знаю		 жале́зным жале́знымі
М. жале́зным жале́знай жале́зным жале́зных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

жалезнае дрэва

т. 6, с. 416

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

scrap iron [ˈskræpˌaɪən] n. металало́м, жале́знае лама́чча

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

лама́чча, -а, н., зб.

1. Галлё, сучча, абламаныя часткі дрэў, якія валяюцца ў лесе.

Збіраць л.

2. Ламаныя, непрыгодныя для карыстання або прыгодныя толькі для перапрацоўкі прадметы.

Жалезнае л.

3. перан. Непатрэбныя рэчы (разм.).

Поўная хата л.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

scrap iron

мэталалом -у m., жале́знае лама́чча

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

жале́зны, -ая, -ае.

1. гл. жалеза.

2. Які змяшчае ў сабе многа жалеза.

Жалезная руда.

3. перан. Дужы, моцны.

Жалезныя мышцы.

Жалезнае здароўе.

4. перан. Цвёрды, неадступны, стойкі.

Жалезная воля.

Жалезная дысцыпліна.

○

Жалезны век — эпоха ў развіцці чалавецтва, калі чалавек пачаў выкарыстоўваць жалеза ў якасці асноўнага матэрыялу для вырабу прылад працы.

◊

Наесціся жалезнага бобу (разм.) — набрацца цярпення, праявіць упартасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бу́гель, ‑я, м.

1. Жалезнае кольца, акоўка, якая служыць для ўмацавання мачтаў, сваяў або для сувязі іх састаўных частак.

2. Частка токапрыёмніка ў трамваі, тралейбусе, электрапоездзе, якая слізгае па кантактным провадзе.

[Гал. beugel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бакау́т, ‑а і ‑у, М ‑уце, м.

1. ‑а. Вечназялёнае трапічнае дрэва, якое мае вельмі цвёрдую драўніну; жалезнае дрэва. / у знач. зб. Распаўсюджанне бакауту.

2. ‑у; толькі адз. Драўніна гэтага дрэва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Арэ́хва жалезнае колца для замацавання касы’ (Выг., дыс., 6), арэ́хаўка ’тс’ (ДАБМ, 832). Гл. рэхва.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)