еда́

1. (действие) яда́, род. яды́ ж.;

2. (пища) е́жа, род. е́жы ж., разг. яда́, род. яды́ ж.;

не притро́нуться к еде́ не дакрану́цца да е́жы;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

еда

Том: 9, старонка: 151.

img/09/09-151_0948_Еда.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

яда́ ж.

1. (действие) еда́;

2. пи́ща, еда́; ку́шанье ср.;

апеты́т прыхо́дзіць у час яды́посл. аппети́т прихо́дит во вре́мя еды́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

е́жа ж.

1. пи́ща, еда́, съестно́е ср., снедь;

здаро́вая е. — здоро́вая пи́ща;

мясна́я е. — мясна́я пи́ща;

салёная е. — солёная еда́;

лёгкая е. — лёгкая пи́ща;

2. стряпня́;

нясма́чная е. — невку́сная стряпня́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ку́шанье ср.

1. (блюда) стра́ва, -вы ж.;

2. (пища, еда) е́жа, род. е́жы ж., яда́, род. яды́ ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Modicus cibi, medicus sibi

Хто памяркоўны ў ежы, той урач сабе.

Кто умерен в еде, тот врач себе.

бел. У меру еш, у меру пі, у меру і дружбу вадзі. Сытая яда ‒ жывату бяда. Не еўшы ‒ нудна, пад’еўшы ‒ трудна. У запас не пад’ясі і ў запас не выспішся. Праз меру і свінні не ядуць. Ад лішняй яды не будзеш багаты, а пузаты. Салодкая яда ‒ жывату бяда. Хлеб і на ногі паставіць, і з ног зваліць.

рус. Умеренность ‒ мать здоровья. Свою болезнь ищи на дне тарелки. Здоровье близко: ищи его в миске. Не в меру еда ‒ болезнь и беда. Сладкого не досыта, горького не допьяна.

фр. Sobriété est mère de santé (Умеренность ‒ мать здоровья).

англ. Diet cures more than lancet (Диета лечит больше, чем ланцет).

нем. Zu satt macht matt (Сытость делает вялым).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

стряпня́ ж., разг.

1. (действие) гатава́нне, -ння ср.; майстрава́нне, -ння ср.; фабрыкава́нне, -ння ср.; см. стря́пать;

2. (еда) е́жа, род. е́жы ж.;

невку́сная стряпня́ нясма́чная е́жа;

3. перен. (выдумка) вы́думка, -кі ж., мазня́, -ні ж.; (писанина) пісані́на, -ны ж.; (фабрикация) фабрыка́цыя, -цыі ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Quod cibus aliis, aliis est atrum venenum

Што для адных ‒ ежа, для другіх ‒ згубная атрута.

Что для одних еда, для других ‒ губительный яд.

бел. Здароваму жывату і рэдзька не вадзіць, а хвораму і масла шкодзіць. Кату жарты/смешкі, а мышцы смерць.

рус. Что одному впрок, то другому отрава. Что лошади в пользу, то мыши смерть. Кому свет, а мне потёмки. Кому скоромно, а мне на здоровье. Кому воровство, а ему ремесло. Кому мученье, а Трифону ученье.

фр. A l’aigle seule il est permis de regarder le soleil (Одному орлу позволительно смотреть на солнце). Ce qui nuit à l’un duit à l’autre (Что вредно одному, другому на пользу).

англ. One man’s meat is another man’s poison (Что одному мясо, другому ‒ яд).

нем. Der Kranke und der Gesunde haben ungleiche Stunde (Больному и мёд невкусен, а здоровый камень ест).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

сухо́й прям., перен. сухі́;

сухо́е бельё суха́я бялі́зна;

сухо́е ле́то сухо́е ле́та;

сухо́й во́здух сухо́е паве́тра;

суха́я еда́ суха́я е́жа;

весь он жи́листый и сухо́й уве́сь ён жы́лісты і сухі́;

суха́я встре́ча суха́я сустрэ́ча;

сухо́й расска́з сухо́е апавяда́нне;

сухо́й ка́шель сухі́ ка́шаль;

сухо́й треск сухі́ трэск;

сухо́е де́рево сухо́е дрэ́ва;

суха́я рука́ суха́я рука́;

сухо́й хлеб сухі́ хлеб;

сухо́й тума́н сухі́ тума́н;

вы́йти сухи́м из воды́ вы́йсці сухі́м з вады́;

держа́ть по́рох сухи́м трыма́ць по́рах сухі́м;

сухо́й ни́тки не оста́лось сухо́й ні́ткі не застало́ся.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)