дыяспо́р
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
дыяспо́р |
дыяспо́ры |
| Р. |
дыяспо́ру |
дыяспо́раў |
| Д. |
дыяспо́ру |
дыяспо́рам |
| В. |
дыяспо́р |
дыяспо́ры |
| Т. |
дыяспо́рам |
дыяспо́рамі |
| М. |
дыяспо́ры |
дыяспо́рах |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Дыяспор 1/279; 2/80; 3/149; 4/345
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
дыяспо́р
(гр. diaspora = рассейванне)
мінерал падкласа гідравокіслаў жаўтавата-бурага, светла-фіялетавага або зеленавата-шэрага колеру; састаўная частка баксіту.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
дыяспо́ра
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
дыяспо́ра |
дыяспо́ры |
| Р. |
дыяспо́ры |
дыяспо́р |
| Д. |
дыяспо́ры |
дыяспо́рам |
| В. |
дыяспо́ру |
дыяспо́ры |
| Т. |
дыяспо́рай дыяспо́раю |
дыяспо́рамі |
| М. |
дыяспо́ры |
дыяспо́рах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ЗОАХАРЫ́Я
(ад зоа... + харыя),
пашырэнне дыяспораў (зачаткаў раслін і грыбоў, іх спораў, пладоў і насення) жывёламі. Адрозніваюць эпізоахарыю — пасіўны перанос дыяспор на целе жывёлы з брудам, глеем або з дапамогай спец. прыстасаванняў (зачэпкі, шыпікі, шчацінкі і інш.), слізі або ліпкіх рэчываў; эндазоахарыю — пашырэнне праз стрававальную сістэму жывёл, пры гэтым дыяспоры не пашкоджваюцца, але зрэдку набываюць лепшую ўсходжасць (напр., у бружмелю, брызгліны, вішні, граната) і сінзоахарыю — актыўнае пашырэнне дыяспор, звязанае з назапашваннем корму жывёламі (бурундук, вавёрка, кедраўка, лясная мыш, сойка і інш.). Асобны выпадак сінзоахарыі — мірмекахарыя.
т. 7, с. 103
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
мірмекахары́я
(ад гр. myrmeks, -ekos = мурашка + -харыя)
распаўсюджанне насення і іншых зачаткаў (дыяспор) раслін мурашкамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ГІДРАХАРЫ́Я
(ад гідра... + ...харыя),
распаўсюджванне спораў, пладоў, насення і інш. зачаткаў раслін з дапамогай вады. Бывае выпадковая (перанясенне плынямі на плывучых прадметах) і звычайная, што абумоўлена асаблівай марфалогіяй і біялогіяй дыяспор (нязмочвальнасць вадой, нізкая шчыльнасць, працяглая жыццяздольнасць насення ў вадзе). Звычайная гідрахарыя характэрная для водных і каляводных раслін (асокі, ірдзесты і інш.). Распаўсюджванню відаў найб. садзейнічаюць марскі прыбой, рачное цячэнне, паводка і інш.
т. 5, с. 237
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)